İsviçre'de bu hafta neler yaşandı?

Zürih’te inşaat işçileri, aile yaşamıyla uyumlu mesai ve şantiyeye gidiş-geliş süresinin ücretlendirilmesi talebiyle greve gidip kent merkezinde yürüdü. Unia ve Syna’ya göre Zürih’teki şantiyelerin büyük kısmı durma noktasına geldi; Orta ve Doğu İsviçre ile Graubünden’den işçiler de eyleme katıldı. Yaklaşık 80 bin kişiyi kapsayan yeni ulusal toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde en büyük anlaşmazlık, uzun çalışma saatleri ve yol süresinin ödenmemesi. Yıl sonuna kadar uzlaşma sağlanamazsa sektör 2026’ya toplu sözleşmesiz girecek ve hem işçiler hem işverenler için ciddi bir belirsizlik doğacak.

Tren ihalesi Siemens’e, CEO’ya ölüm tehditleri

İsviçre Federal Demiryolları SBB’nin 116 yeni çift katlı tren için 2,1 milyar franklık ihaleyi Alman Siemens’e vermesi, yerli üretici Stadler’in devre dışı kalmasına ve sert tepkilere yol açtı. CEO Vincent Ducrot, karardan sonra “vatana ihanet” suçlamalarıyla ölüm tehditleri aldı ve birkaç gün boyunca özel koruma altına alındı. SBB, kararın ardından gelen tepkileri ciddiye aldığını söylerken ayrıntı paylaşmıyor. Stadler Rail ise ihaleye hukuken itiraz etmeye hazırlanıyor; sürecin, kamuoyu önünde hem sanayi politikası hem de büyük kamu ihalelerinin şeffaflığı açısından tartışılmaya devam etmesi bekleniyor.

Doğal afet riski, PFAS ve göl kirliliği: Çevre gündemi ağırlaşıyor

Federal Konsey’in onayladığı yeni rapor, iklim krizi, yerleşim alanlarının genişlemesi ve aşırı hava olayları nedeniyle İsviçre’de sel, heyelan ve fırtına riskinin belirgin biçimde arttığını gösteriyor. Mesolcina ve Vallemaggia’daki 2024 felaketleri ile 2025’te Blatten’deki heyelan, bu eğilimin somut örnekleri olarak anılıyor. Hükûmet, 2016’da kabul edilen 67 maddelik doğal afet eylem planının 2040’a kadar tamamen uygulanmasını hedefliyor; yeni deprem risk modeli, risk haritaları ve “sünger şehir” yaklaşımı bu stratejinin parçaları.

Gıda tarafında ise et, balık, yumurta ve süt ürünlerinde yapılan PFAS taramasında 889 numunenin yalnızca yüzde 0,8’inde yasal sınır aşımı tespit edildi; buna karşılık test edilen tüm süt ürünlerinde düşük düzeyde PFAS izine rastlandı. Yetkililer, sınırı aşan örnekler için kantonların önlem alacağını, PFAS’ın uzun vadeli sağlık riskleri nedeniyle izlemenin süreceğini vurguluyor.

Çevre tartışmasını besleyen bir diğer gelişme de Zug Gölü’ndeki askerî tatbikat sırasında yaklaşık 100 litre biyolojik olarak parçalanabilir yağın suya sızması oldu. İtfaiyenin yerleştirdiği bariyerlerle yayılma sınırlandı; askerî polis, sızıntının teknik nedeni ve olası ihmallerle ilgili soruşturma başlattı.

Çinli kadınları fuhşa zorladığı iddia edilen sanık Bern’de yargılanıyor

Bern Bölge Mahkemesi, 39 yaşındaki Çinli bir erkeği insan ticareti ve fuhuşa aracılık suçlamalarıyla yargılıyor. Savcılığa göre sanık, internette “İsviçre için masöz kızlar” ilanları üzerinden Çinli kadınlarla iletişim kurdu, yüksek kazanç vaadiyle ülkeye getirdiği kadınları yasal oturum ve çalışma izni olmadan, tamamen güvencesiz bir durumda bıraktı. İddianame, 10 tamamlanmış suç ve 60’tan fazla teşebbüsten söz ediyor; bazı kadınların sağlık açısından riskli cinsel uygulamalara zorlandığı, kazançlarının yarısına el konulduğu ve paranın bir kısmının kumarhanede harcandığı öne sürülüyor. Covid dönemi, kadınların ülkeye geri dönememesini de zorlaştırarak sömürüyü ağırlaştırmış durumda. Mahkeme süreci sürerken, sanığın ayrıntılı savunması ve olası işbirlikçilerin rolü önümüzdeki duruşmalarda netleşecek.

Asker mühimmatı yeniden eve mi dönecek?

Ukrayna savaşının ardından İsviçre’de güvenlik algısı yeniden tartışılırken, askerlerin kişisel silah mühimmatını evde saklamasına yeniden izin verilip verilmeyeceği gündeme geldi. Eyaletler Konseyi Güvenlik Politikası Komisyonu, senatör Werner Salzmann’ın cep mühimmatının yeniden evlerde tutulmasını öngören önergesini 7’ye karşı 5 oyla kabul edilmesini tavsiye etti; dosya şimdi Ulusal Konsey’e gidiyor. Hükûmet 2007’de aldığı kararla bu mühimmatın evlerde değil ordu depolarında tutulmasına geçmişti. Yeni tartışma, değişen güvenlik ortamının bu kararı tersine çevirip çevirmeyeceği kadar, İsviçre’nin sivil-asker dengesi ve “silahlı tarafsızlık” kültürü açısından nasıl bir sınavla karşı karşıya olduğunu da ortaya koyuyor.