"2100’e kadar buzulların en az yarısı yok olacak"

İsviçreli araştırmacılar, iklim değişikliği nedeniyle yılda 2 bin ile 4 bin buzulun yok olabileceği uyarısında bulundu. Nature Climate Change dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, yüzyılın sonuna gelindiğinde dünyanın buzullarının en az yarısı artık var olmayacak.

Çalışmanın başyazarı ETH Zürih’ten Lander Van Tricht, buzul kaybının sadece doğa biliminin konusu olmadığını vurguladı. Van Tricht, “Her buzul yerelde belirleyici olabilir; bir kültür anıtı, önemli bir turizm noktası ya da bölgesel kimliğin sembolü olabilir” dedi.

Küçük buzulların kaybı da büyük sonuçlar doğuruyor

Araştırmacılar, bu kez sadece alan ve hacim kaybına değil, kaç buzulun ayakta kalacağına da odaklandı. Çalışmaya göre eriyen suya katkısı sınırlı görülen küçük bir buzuldaki kayıp bile, bulunduğu bölgede ciddi etkiler yaratabiliyor.

Dünyada 200 binden fazla buzul olduğu belirtilirken, gelecekte kaçının kalacağı küresel ısınmanın hangi düzeyde durdurulacağına bağlanıyor.

2,7 derecede buzulların beşte dördü yok olabilir

Araştırmaya göre bugün ölçümlere dayanan küresel ısınma tahmini 2,7 derece seviyesinde. Bu senaryoda dünyanın buzullarının beşte dördü yok olabilir.

Isınma Paris İklim Anlaşması’ndaki hedefe uygun biçimde 1,5 dereceyle sınırlandırılabilirse buzulların yaklaşık yarısının korunabileceği belirtiliyor. En kötü senaryoda, küresel ısınma 4 dereceye ulaşırsa yüzyıl sonunda buzulların sadece onda birinin ayakta kalabileceği öngörülüyor.

Alpler önde: İsviçre 30 yılda 1.000’den fazla buzul kaybetti

Çalışmaya göre buzullar en hızlı, çok sayıda küçük buzula ev sahipliği yapan Alpler ve Kafkasya gibi bölgelerde kayboluyor. Grönland ve Antarktika gibi büyük buz kütlelerinin bulunduğu yerlerde ise geri çekilme daha yavaş ilerliyor.

Araştırmacılar, bugün dünyada yılda yaklaşık 750-800 buzulun kaybolduğunu, yüzyılın ortasına doğru bu sayının yılda 2 bin ile 4 bin aralığına çıkabileceğini belirtiyor. Çalışmaya katılan buzul bilimci Matthias Huss ise İsviçre’deki tabloyu şöyle özetledi: 

İsviçre’de son 30 yılda 1.000’den fazla buzul kaybettik. Ülkemizdeki buzulların yüzde 40’ı şimdiden yok oldu.

“Buzul cenazeleri” ve yok olma ölçütü

Huss, son yıllarda dünyanın farklı bölgelerinde buzullar için ‘cenaze törenleri’ düzenlendiğini söyledi. 2019’da Pizol Buzulu için yapılan anmaya 250’den fazla kişinin katıldığını belirten Huss, uzun süre ölçüm yaptığı küçük bir buzula gösterilen ilgiden etkilendiğini aktardı.

Çalışmada bir buzula ‘yok olmuş’ denebilmesi için iki ölçüt kullanılıyor: Yüzey alanının 0,01 kilometrekarenin altına düşmesi ya da kalan kütlenin başlangıç kütlesinin yüzde 1’inden az olması.