Yapay zekâ sanatçıları zorluyor

Hollanda’daki bilgi merkezi Boekmanstichting’in 700’ü aşkın yaratıcı çalışanla yaptığı ankete göre serbest çalışan sanatçıların yüzde 20’si, yapay zekânın yaygınlaşmasıyla iş ve gelir kaybı yaşadı. Araştırmaya seslendirme sanatçıları, kameramanlar, illüstratörler ve çevirmenler gibi farklı alanlardan katılım oldu.

Katılımcıların yüzde 6’sı gelirinin ‘belirgin biçimde’ düştüğünü, yüzde 12’si ise ‘daha sınırlı bir düşüş’ yaşadığını belirtti.

En sert darbe çevirmenlerde

Araştırmaya göre en yüksek kayıp çevirmenlerde görüldü. Çevirmenlerin yaklaşık üçte biri, yapay zekâ nedeniyle gelir kaybı yaşadığını bildirdi.

Araştırmacı Sita Struijke’ye göre düşüşte, özellikle ticari işlerin kaybedilmesi etkili oldu. Struijke, pek çok yaratıcı çalışanın şirketlere yaptığı video üretimi gibi işlerle asıl sanatsal üretimine kaynak ve zaman yarattığını; ancak müşterilerin bu işleri kolay ikame edilebilir gördüğü için yapay zekâya yönelmiş olabileceğini söyledi.

Kadrolular daha rahat, eşitsizlik büyüyor

Araştırma, kadrolu çalışan yaratıcıların yapay zekâya daha olumlu baktığını da ortaya koydu. Hollanda’da kültür sektöründeki yaklaşık 300 bin sanatçının yarısının tam zamanlı istihdamda olduğu, bu grubun ChatGPT gibi araçları bağış toplama, idari işler ve yönetim gibi alanlarda verimlilik aracı olarak kullandığı belirtildi.

Struijke, serbest çalışanların zaten daha kırılgan bir konumda olduğunu, yapay zekânın bu eşitsizliği büyüttüğünü savundu.

CBS verisi: Medya sektörü yapay zekâyı en yoğun kullanan alan

Hollanda Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nden (SCP) Djurre Das, sonuçlara şaşırmadığını söyledi. Das, CBS’nin geçen hafta yayımladığı çalışmaya işaret ederek medya sektörünün yapay zekâyı en yoğun kullanan alan olduğunu belirtti. Buna göre medya şirketlerinin yüzde 54’ü yapay zekâ kullanıyor; genel ortalama ise yüzde 18 seviyesinde.

“Meslekler bitmez, görevler değişir”

Das’a göre bu tablo yaratıcı sektör için mutlaka son anlamına gelmiyor. İşlerin, tek parça bir bütün değil, görevlerin toplamı olarak görülmesi gerektiğini vurgulayan Das, teknolojinin bazı görevleri ortadan kaldırırken yeni görevler ve yeni üretim biçimleri de yarattığını söyledi.

Das, geçmişte de benzer sarsıntıların yaşandığını hatırlattı. Fotoğrafın resmin sonu olacağı ya da plakların canlı müziği bitireceği kaygılarının boşa çıktığını belirterek, “Sanatı üretme biçimimiz sürekli değişti” değerlendirmesini yaptı. Ancak değişimin bugün çok daha hızlı ilerlediğini, bunun özellikle çevirmenler ve stok fotoğrafçılar için daha acı verici olabileceğini de ekledi.

“Geçiş fonu” çağrısı

Yaratıcı sektörün çatı örgütü De Creatieve Coalitie, sanatçıların yeniden eğitim alması ve yeni beceriler edinmesi için bir geçiş fonu kurulmasını savunuyor.