Tren arızaları 2025 sınırını yıl bitmeden aştı

Demiryolu altyapısından sorumlu ProRail ile Altyapı ve Su Yönetimi Bakanlığı arasındaki performans anlaşmasına göre, 2025 yılında en fazla 520 ‘büyük aksaklık’ yaşanmasına izin veriliyordu.

Ancak yıl tamamlanmadan sayı 530’a ulaştı ve hedef fiilen boşa düştü. ProRail, bu gelişmeyi ‘birçok etkenin bir araya geldiği karmaşık bir tablo’ olarak tanımlıyor.

Son yıllarda eğilim net biçimde yukarı yönlü: 2022’de 455, 2023’te 475, geçen yıl ise 507 büyük arıza kayda geçti.

Üçüncü şahıs olayları ve intiharlar öne çıkıyor

ProRail, büyük aksaklıkları dört ana grupta topluyor: üçüncü şahıslardan kaynaklanan olaylar, süreç hataları, hava koşulları ve teknik arızalar.

Verilere göre büyük kesintilerin yaklaşık yüzde 42’si üçüncü şahıslardan kaynaklanıyor. Bu grubun da yaklaşık yüzde 59’unu, raylar üzerinde ya da yakınında insanlarla yaşanan çarpışmalar ve kıl payı atlatılan kazalar oluşturuyor. Bu vakaların önemli bir bölümü resmî kayıtlarda intihar olarak geçiyor.

Kuruluş, polis raporlarına da atıfla, “Demiryolu çevresinde davranışları bozulmuş, riskli hareket eden kişi sayısında artış görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Süreç hataları toplam aksaklıkların yüzde 10’unu, olumsuz hava koşulları ise yaklaşık yüzde 4’ünü oluşturuyor.

Teknik arızalar makas ve sinyal sistemlerinde yoğunlaşıyor

Toplam büyük aksaklıkların yaklaşık yüzde 44’ü teknik sorunlardan kaynaklanıyor ve bu oranın da son yıllarda yükseldiği belirtiliyor.

ProRail’e göre teknik arızalar çoğunlukla makas sistemlerinde, tren tespit sensörlerinde, rayların konumlandırılmasında kullanılan altyapıda ve elektrik besleme hatlarında ortaya çıkıyor.

Şirket, hem kısa hem uzun vadeli önlemlerle bu eğilimi tersine çevirmeyi hedeflediğini, ancak bunun ‘zor ve karmaşık bir görev’ olduğunu vurguluyor.

Daha fazla kamera, fiziksel bariyerler ve akıllı bakım

Kısa vadede ProRail, özellikle riskli kabul edilen noktalarda kamera gözetimini artırmak istiyor. Amaç, tehlikeli davranışları daha erken fark ederek hızlı müdahale edebilmek. Bazı bölgelerde raylara girişleri zorlaştıran fiziksel engeller ve bariyerler de devreye alınıyor.

Uzun vadede ise hatların durumu hakkında daha ayrıntılı veri toplanması için yeni teknolojilere yatırım yapılıyor. Böylece bakım çalışmaları daha hedefli planlanacak, arızalar ortaya çıkmadan önce riskli noktalar tespit edilmeye çalışılacak.