Black Friday ilgisi durakladı ama kasım alışverişi artıyor

Hollanda’da Black Friday ve Cyber Monday kampanyalarına ilgi artık belirgin biçimde büyümüyor. Buna karşın, kasım ayı genelindeki tüketim harcamaları artış trendini sürdürüyor. Değerlendirme, ABN Amro’nun pazar araştırma şirketi Q&A Retail ile birlikte yaptığı analizden geliyor.

Bu yıl da önceki yıllarda olduğu gibi 2 bin kişiyle anket yapıldı. Katılımcıların yüzde 60’ı, Black Friday döneminde bir şey satın almayı beklediğini söyledi. 2024’te bu oran yüzde 59’du. Araştırmaya göre, geçen yıl tüketicilerin yüzde 47’si gerçekten bir ürün satın aldı.

Pazar araştırma şirketi NielsenIQ’nun yaptığı ayrı bir ankette ise katılımcıların yüzde 10’u kesin bir alışveriş yapacağını, yüzde 38’i ise ‘belki’ alışveriş yapacağını belirtti. Bu çalışmaya göre geçen yıl Hollandalıların yüzde 28’i Black Friday döneminde alışveriş yaptı. Oranlar diğer araştırmadan daha düşük olsa da NielsenIQ, Black Friday’in tüketici davranışlarında ‘kalıcı bir yer edindiğini’ vurguluyor.

“Artık neredeyse ‘kara ay’ diyebiliriz”

ABD’de Şükran Günü’nün ertesi günü tek bir indirim günü olarak ortaya çıkan Black Friday, bugün hem küresel bir kampanya dönemine hem de neredeyse tüm kasıma yayılan bir indirime dönüşmüş durumda. İnternet üzerinden yapılan indirimlerle öne çıkan Cyber Monday de artık bu geniş dönemin bir parçası.

Perakendeciler, yıl sonu yoğunluğu nedeniyle kargo şirketlerinin kilitlenmemesi için kampanyaları giderek daha erkene çekiyor. NielsenIQ’dan araştırmacı Marten Suurmeijer, “Artık buna neredeyse ‘kara ay’ diyoruz” ifadesini kullanıyor. Suurmeijer’e göre Hollandalı tüketicilerin yüzde 5’i, daha 15 Kasım itibarıyla Black Friday kapsamında bir alışveriş yapmıştı.

Kampanya döneminin yayılması, ödeme verilerine de yansıyor. Ödeme sistemi iDeal üzerinden geçen yıl Black Friday gününde yapılan çevrim içi ödeme sayısı ilk kez düştü. Toplam işlem sayısı yaklaşık 5,8 milyonla, bir önceki yıla göre yüzde 18’den fazla azaldı. Buna karşılık, geçen yıl kasım ayı boyunca iDeal üzerinden yapılan toplam çevrim içi alışveriş sayısı 7,5 milyon artarak 41,2 milyona yükseldi.

Aşırı tüketime eleştiri: Sadece gerçekten ihtiyaç duyunca alırım

Black Friday kampanyalarına sert bakanlar da az değil. ABN Amro’nun araştırmasına göre katılımcıların neredeyse yarısı, bu indirim dalgasının ‘aşırı tüketime’ yol açtığını düşünüyor.

Önemli bir grup tüketici ise, kampanyalardan etkilenmek yerine yalnızca gerçekten ihtiyaç duyduğunda alışveriş yaptığını söylüyor. Uzmanlar, Black Friday ve Cyber Monday döneminin artık Hollanda’da kalıcılaştığını, ancak tüketici davranışında temkinli ve seçici bir tavrın da güçlendiğini belirtiyor.