Şarap üreticileri kuraklık ve kriz yüzünden sokağa çıktı

Fransa’da binlerce şarap üreticisi, cumartesi günü güneydeki Béziers kentinde yürüyüş düzenleyerek hükûmeti acil önlem almaya çağırdı. Üreticiler, düşen şarap fiyatları, yabancı rekabet, katı düzenlemeler ve iklim krizinin etkileri altında ezildiklerini söylüyor.

Eyleme büyük tarım sendikalarının üyeleri de katıldı. Üreticiler, gelirlerinin hızla eridiğini, pek çok bağcının yaşadığı bölgeyi terk etmeyi düşündüğünü anlattı.

Fransa Tarım Bakanlığı’na göre, bu yılki şarap üretimi tarihsel olarak düşük seviyede kaldı. Ülke genelinde verim, son beş yılın ortalamasına göre yüzde 16 daha aşağıda.

Önemli şarap bölgelerinden Occitanie’deki üreticiler, rekabet edebilir durumda kalmak için vergi düzenlemelerinde değişiklik ve bazı kuralların hafifletilmesini istiyor. Çiftçiler, 2019’dan bu yana şarap sektörüne sağlanan 1 milyar avronun üzerindeki desteğe rağmen krizin derinleştiğini, ek yardımın kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.

Artan baskı üzerine Tarım Bakanlığı, 24 Kasım’da üretici temsilcileriyle 'kriz toplantısı' yapacağını açıkladı. Şarapçılar, bu görüşmeden somut ve hızlı bir destek paketi çıkmasını bekliyor.

Üretim neredeyse yarı yarıya düştü

Bölgedeki üretim, sadece birkaç yıl içinde 3,9 milyon hektolitreden 2 milyon hektolitreye geriledi. Üreticiler hem Paris’e hem de Brüksel’e ‘acil müdahale’ çağrısı yapıyor.

Fransa Tarım Bakanlığı da 7 Kasım’da tahminlerini yeniden aşağı çekti ve bu yılki üretimin 36,2 milyon hektolitreye düşeceğini açıkladı. Bu seviye, 2024’teki ‘felaket yılına’ oldukça yakın.

“Şarap sektörü ciddi bir çöküş yaşıyor”

Ülkenin en büyük ve en etkili çiftçi sendikası FNSEA’nın başkan yardımcısı Jérôme Despey, şarap sektörünün ‘ciddi bir çöküş yaşadığını’ vurguluyor. Krizi hazırlayan nedenleri ise şöyle sıralıyor:

Covid-19 sonrası belirsiz ve sertleşen hava koşulları,

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası yaklaşık yüzde 30’a varan maliyet artışları,

ABD’nin ‘Trump vergisi’ olarak bilinen yüzde 15’lik ek gümrük vergisi.

Despey’e göre tüm bu etkenler, hem iç pazarda hem de ihracatta kârlılığı hızla aşındırdı ve pek çok üreticiyi iflasın eşiğine getirdi.

Devlet garantili kredi ve AB kriz fonu talebi

Üretici örgütleri, 6 Kasım’da Tarım Bakanı Annie Genevard ile bir araya gelerek taleplerini iletti. Fransa’daki bağımsız şarap üreticilerini temsil eden Vignerons Indépendants Başkanı Jean-Marie Fabre, beklentilerini ‘devlet garantili konsolidasyon kredileri, bağ söküm programları, vergi ve primlerde indirim’ olarak özetledi.

Üreticiler, Avrupa Birliği’nin 450 milyon avroluk ‘Avrupa kriz rezervinin’ de devreye alınmasını istiyor. Bu fondan sağlanacak desteğin bir bölümü, satılamayan şarapların biyoenerjiye dönüştürülmesi ve tesislerin modernizasyonu için kullanılmak isteniyor.

Sektör temsilcilerine göre, 15 Kasım Cumartesi yapılacak kitlesel protestonun büyüklüğü ve etkisi, Paris’teki hükûmet üzerinde ciddi baskı oluşturabilir.

Dünya markası sektör, çatırdayan kolon

Fransa’nın dünya çapındaki şarap sektörü, 2024’te 10,9 milyar avroluk ihracat hacmiyle ülke ekonomisinin en önemli taşıyıcı kolonlarından biri olmaya devam ediyor.

Ancak üreticiler, bu kolonun hızla çatlamakta olduğu konusunda hemfikir. Kuraklık, iklim değişikliği, jeopolitik krizler ve vergiler birleştiğinde, özellikle küçük ve orta ölçekli bağcılar için tablo her geçen yıl daha da kararıyor.