Yeni seçim yasasıyla ilgili merak edilenler

Almanya’da yeni seçim yasasıyla birlikte Federal Meclis (Bundestag), artık sabit 630 milletvekiliyle temsil edilecek. Bu değişiklik, her seçim bölgesi kazananının otomatik olarak meclise giremeyeceği anlamına geliyor. Peki bu sistem nasıl işliyor?

Seçim bölgesi kazananları neden meclise giremeyebilir?

Bir partinin mecliste kaç sandalye kazanacağı, sadece ikinci oyların (Zweitstimmen) sonucuna göre belirleniyor. Seçim bölgesinden birinci oyla (Erststimme) seçilen adaylar, ancak partilerinin yeterli ikinci oy aldığı durumda meclise girebiliyor.  

Örneğin, bir parti ikinci oylara göre 10 milletvekili çıkaracak durumdaysa, ancak 12 seçim bölgesini kazanmışsa, bu partiden sadece 10 aday meclise girebilecek. Seçim bölgelerinde en düşük oy oranına sahip 2 aday ise mecliste yer alamayacak.  

Direkt mandalar hâlâ geçerli mi?

Yeni seçim yasasına rağmen, bazı istisnalar devam ediyor. Örneğin, bir parti ikinci oylarda yüzde 5 barajını aşamasa bile, eğer 3 seçim bölgesini kazanmışsa, mecliste temsil hakkı kazanabiliyor. Ayrıca, bağımsız adaylar herhangi bir parti listesi olmadan seçim bölgesini kazandıklarında doğrudan meclise girme hakkı elde ediyor.  

Seçim yasasında başka değişiklikler olacak mı?

Almanya Anayasa Mahkemesi, yeni seçim yasasını anayasaya uygun buldu. Mahkeme, ikinci oyların ülkedeki siyasi güç dengelerini daha iyi yansıttığını belirtti. Ancak, uzun vadede yüzde 5 barajının reforme edilmesi gerektiğini vurguladı. Bu durumda, temsil garantisi sağlayan "temel mandat kuralı" da gereksiz hâle gelebilir.  

Yeni sistem, seçim sonuçlarının daha adil ve dengeli olmasını hedefliyor. Ancak, seçim bölgesi kazananlarının meclise girememesi gibi durumlar, siyasi tartışmaları da beraberinde getiriyor.