Araştırma: Şempanzeler mantıklı argüman sonrası fikir değiştirebiliyor

Utrecht Üniversitesi’nden psikolog Hanna Schleihauf ve ekibi, Uganda’daki Ngamba Adası Şempanze Barınağı’nda bir dizi deney yaptı. Şempanzelere içinde elma saklı kutular gösterildi. Bazı kutular için ‘güçlü kanıt’ (elmayı açıkça görmek), bazıları için ‘zayıf kanıt’ (kutunun sallandığını duymak) sunuldu. Şempanzeler güçlü kanıt gördüklerinde kararlarında ısrar etti; zayıf kanıttan sonra daha güçlü bir kanıtla karşılaşınca tercihlerini değiştirdi.

Yanıltıcı ipuçlarına karşı düzeltme

İzleyen deneylerde araştırmacılar, önceki kanıtların hatalı olabileceğini gösterdi. Kutudaki ‘elma’ bir resim çıktı ya da duyulan ses elma değil taştandı. Şempanzeler bu durumda yanıltıcı bilgiyi reddedip daha güvenilir ipuçlarına yöneldi. Schleihauf, “Artık temel düzeyde rasyonalitenin yalnızca insana özgü olmadığını söyleyebiliyoruz” dedi.

Ortak bilişsel miras ihtimali

Sonuçlar, şempanzelerin salt içgüdüyle değil, kanıtların gücünü tartarak hareket edebildiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, bu yeteneğin insanlar ve diğer büyük insansımaymunlar arasında paylaşılan bir bilişsel miras olabileceğini, farklı primat türlerinde de sınanması gerektiğini belirtiyor.