Temel gelir deneyi: Tembelleştirmedi, cesaretlendirdi

Almanya’da sivil toplum kuruluşu Mein Grundeinkommen’in başlattığı temel gelir deneyi büyük ilgi gördü. 2 milyondan fazla kişinin başvurduğu projede, rastgele seçilen 122 kişiye Haziran 2021’den itibaren üç yıl boyunca her ay 1.200 avro ödendi. Aynı zamanda 1.580 kişilik bir kontrol grubu oluşturuldu. Tüm gönüllüler, 21-40 yaş arası, yalnız yaşayan ve aylık 1.100 ila 2.600 avro geliri olan bireylerden seçildi.

Tembellik efsanesini çökerten sonuç

Araştırmanın en dikkat çeken sonucu, temel gelir alanların haftada ortalama 40 saat çalışmaya devam etmesi oldu. Bu, “bedava para insanı tembelleştirir” iddiasını çürüttü. Aksine, katılımcıların iş değiştirme ve yeni eğitimlere katılma oranı kontrol grubuna göre belirgin şekilde daha yüksekti.

Güvence cesareti artırdı

Katılımcıların çoğu iş değişikliğini, ödemelerin başladığı ilk 18 ay içinde yaptı. Temel gelir sayesinde finansal güvence hisseden bireyler, hayatlarında daha cesur adımlar attı. Ayrıca katılımcılar işlerinden daha fazla memnun olduklarını da belirtti.

Parayı biriktirdiler, bağışladılar

Temel gelir sahipleri, parayı savurmak yerine ayda ortalama yüzde 37’sini (yaklaşık 447 avro) bir kenara koydu. Harcamalarının yüzde 31’i tatile, yüzde 6’sı ise eğlence ve giyime gitti. Bazıları dil ve yoga kurslarına katıldı. Katılımcılar ayrıca gelirlerinin yüzde 8’ini bağışladı; ailelerine, arkadaşlarına ya da sosyal projelere destek verdiler.

Yeni çekiliş 1 Mayıs’ta

Mein Grundeinkommen, 1 Mayıs 2025’te yeni bir çekiliş yapacak. Bu kez seçilen kişilere bir yıl boyunca temel gelir ödenecek. Toplam 1,5 milyon avroluk bütçe gönüllü bağışlarla finanse ediliyor.

Vergiyle finanse edilen model önerisi

Temel gelirin kalıcı bir modele dönüşmesi için önerilen plan, yüksek gelir grubunun vergilendirilmesiyle servetin yeniden dağıtılmasını öngörüyor. Aktivistlere göre, en zengin yüzde 10’un daha fazla vergi vermesiyle toplumun yüzde 83’ü maddi olarak daha güçlü hâle gelecek.

“Temel gelir sıçrama tahtasıdır”

Mein Grundeinkommen Başkanı Klara Simon, “Temel gelirin bir geri çekilme değil, toplumsal bir sıçrama tahtası olduğunu görüyoruz. Bu sonuçlara rağmen harekete geçmeyenler, toplumun potansiyeline ve eşit fırsatlara sırt çeviriyor,” dedi.