Stuttgart 21’in açılışı yine ertelendi: Artık bir alay konusu

Deutsche Bahn, kısa açıklamasında gecikmenin odağında Stuttgart bölgesi için planlanan dijital sinyalizasyon projesi olduğunu vurguladı.

Dijital Düğüm Stuttgart (DKS) kapsamında, Japon Hitachi ile birlikte tamamen dijital bir kumanda ve emniyet sistemi kuruluyor. Klasik ışıklı sinyallerin yerini alması planlanan bu teknoloji için geliştirme ve onay sürecinde yaşanan sorunlar nedeniyle risklerin arttığı ve takvimin bozulduğu belirtildi.

Şirket, denetim kurulu ile değerlendirme sürecinin sürdüğünü, yeni bir açılış tarihinin ancak daha sonra açıklanabileceğini bildirdi. Alman medyasında yer alan yorumlara göre, fiilî açılışın en erken 2027’de ve kademeli biçimde gerçekleşmesi bekleniyor.

Otuz yıllık proje, on beş yıllık şantiye

Stuttgart 21 fikri ilk kez 1994’te kamuoyuna tanıtıldı. Proje daha kâğıt üzerindeyken planlama tarzı, kent dokusuna etkileri ve maliyeti nedeniyle sert tartışmalara yol açtı.

Şantiyenin fiilen başlaması ise 2010’u buldu. O yıl boyunca Stuttgart’ta haftalarca süren gösteriler düzenlendi, Eylül 2010’daki polis müdahalesi ülke gündemine damga vurdu.

Tartışma, 2011 Baden-Württemberg eyalet seçimlerine de taşındı. Stuttgart 21’e karşı çıkan Yeşiller iktidara geldi; Winfried Kretschmann Almanya’da bir eyalette seçilen ilk Yeşil başbakan oldu ve hâlen görevde. Projeden tamamen vazgeçilmesi için referanduma gidildi, ancak seçmenlerin yaklaşık yüzde 59’u ‘devam’ yönünde oy verdi.

Maliyet birkaç katına çıktı, takvim sürekli kaydı

Stuttgart 21’in başlangıçta öngörülen bütçesi 2,6 milyar avro civarındaydı. İnşaat aşamasına geçildiğinde tahmin 4,2 milyar avroya yükseldi. Bugün resmî maliyet hesabı yaklaşık 11,3 milyar avro düzeyinde. Böylece proje, ilk planlara kıyasla birkaç kat daha pahalıya mal oluyor.

İlk açılış tarihi 2019 olarak duyurulmuş, ardından takvim birkaç kez güncellenmişti. 2026 hedefinin de rafa kalkmasıyla, projenin tamamlanma süresi bir kez daha belirsizleşti.

Deutsche Bahn, yeni yeraltı ana garına önce uzun mesafe hızlı trenleri ve bazı bölgesel hatları taşımayı, yerel bağlantıları ise daha sonra devreye almayı planlıyor. Proje; kent çevresinde yeni istasyonları, havaalanında uzun mesafe durağını, çok sayıda tünel, köprü ve kilometrelerce yeni ray hattını da içeriyor.

Gecikmeler artık dijital sisteme bağlı

Gecikmeler için bugüne kadar farklı gerekçeler sıralandı: açılan davalar, yangın güvenliği gibi teknik standartlardaki değişiklikler, Stuttgart’ın karmaşık jeolojik yapısı, çevre ve tür koruma kurallarının zamanla sıkılaşması bunlar arasında yer aldı.

Ancak son açıklamayla birlikte projenin kaderi, büyük ölçüde dijital sinyalizasyon ve güvenlik sisteminin ne hızla tamamlanacağına ve onay alacağına bağlanmış görünüyor.