Merz’in ‘şehir manzarası’ çıkışı fırtına kopardı

Almanya Başbakanı ve CDU Genel Başkanı Friedrich Merz, 14 Ekim’de Brandenburg/Potsdam’daki bir basın toplantısında göç politikasındaki “ilerlemelerden” söz ederken, “şehir manzarasında hâlâ bu sorun var” ifadesini kullandı. Sözü, göç ile kamusal alan düzenini aynı cümlede bağlaması nedeniyle hızla tartışma yarattı. Merz daha sonra gazetecilerin “ne demek istediğini” sorması üzerine “Kızlarınıza sorun” diyerek sözlerini geri çekmedi. 

Tepki dalgası

Açıklama; Yeşiller, Sol Parti ve koalisyon ortağı SPD’den sert eleştiriler aldı. Eleştiriler, “göç ve suçun özdeşleştirilmesiyle” göçmenlerin damgalandığı yönündeydi. Buna karşılık CSU lideri Markus Söder ve parti içinden isimler Merz’e destek verdi. 

Sokakta protestolar

Sözlerin ardından Berlin’de Brandenburger Kapısı önünde ve CDU genel merkezi önünde binlerce kişi bir araya geldi; “Wir sind das Stadtbild” (Şehir manzarası biziz) ve “Wir sind die Töchter” (Biz kızlarız) sloganları öne çıktı. Berlin’deki bir gösteriye polis verilerine göre yaklaşık 1.800 kişi katıldı; ertesi gün Kiel’de “Unser Stadtbild ist bunt” (Şehir manzaramız renklidir) yürüyüşünde en az 1.500 kişi yer aldı. “Biz kızlarız” temalı feminist miting, “Zusammen gegen Rechts” inisiyatifince organize edildi. 

Merz: Geri adım yok

Merz, tepkilere rağmen “Geri alacağım bir söz yok” diyerek tutumunu savundu ve “Tam tersine altını çiziyorum” dedi. Sözlerinin hedefinin ne olduğuna dair muğlaklık eleştirileri sürerken, Merz gösterileri “toplumu bölen” bir kampanya olarak niteledi. 

U dönüşü: Göç vazgeçilmez

Tartışma büyürken Merz bu kez göçün Almanya için “vazgeçilmez” olduğunu söyleyip “kim olursa olsun, hangi kuşaktan olursa olsun” iş gücü piyasası için göçe ihtiyaç bulunduğunu vurguladı. Merz, rahatsızlığının “ikâmet hakkı ve işi olmayan, kurallara uymayan” kişilerle ilgili olduğunu belirterek sözlerini somutlaştırmaya çalıştı. 

Yeşiller Partili vekile de tepki var

Yeşiller Partisi milletvekili Katrin Göring-Eckardt, X hesabında bir dönerciden aldığı hellim peynirli sandviçin fotoğrafını paylaştı ve “Bugün şehir görüntüsü yedim. Kızlar yoktu” notunu düştü. Beklenen olumlu karşılık gelmedi; paylaşım kısa sürede “ırkçılık” ve “küçümseme” eleştirilerine hedef oldu.

Göçmen kökenli çok sayıda kullanıcı, paylaşımın “çeşitlilik” vurgusu altında göçmenleri klişeye indirgediğini savundu. Bir kullanıcı, “Ben göçmen kökenli bir mühendis olarak tam da bu hellimli dürümle mi temsil ediliyorum?” diye yazdı. Başka yorumlarda, “Göçmeni öncelikle büfe yemeğiyle ilişkilendiriyorsunuz” eleştirisi öne çıktı.

“Temsil” tartışması

Film yapımcısı Tariq Khan, “Göçmen kökenliler pek azı bu isimler tarafından temsil edildiğini hissediyor. ‘Bedava cesaret’ ve yanlış hoşgörü entegrasyonu en çok bunlar engelliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Göring-Eckardt’tan ikinci açıklama

Göring-Eckardt, tepkilerin ardından yeni bir paylaşım yaptı: “Kimseyi bir şeye indirgemek istemiyorum.” Amacının, özellikle Doğu Almanya’nın küçük yerlerinde dönercilerin “tek buluşma noktası” olduğuna dikkat çekmek olduğunu belirtti.

Siyasî yansımalar ve söylem tartışması

Tartışma, sağdaki ve soldaki partiler arasında sertleşen tonun yeni bir halkası oldu. Söder, tartışmayı “tek bir kelime üzerinden sol kampanya” diye niteledi; muhalefet ise Merz’i, AfD’nin diline yaklaşmak ve toplumu kutuplaştırmakla eleştirdi. Medyada ise Merz’in ifadesinin bağlamı, göç-güvenlik ilişkisinin nasıl kurulacağı ve kamu dilinin sorumluluğu tartışıldı.