Akaryakıt indirimi: Savunanlar, karşı çıkanlar ve iki yeni öneri

Almanya’da 1 Haziran itibarıyla akaryakıta vergi indirimi geldi. İlk birkaç gün düşen akaryakıt fiyatları, ardından tekrar yükseldi. Bazı kesimler, vergi indiriminin vatandaşın değil petrol şirketlerinin işine yaradığını savunuyor.

Vatandaş indirimden memnun

Vatandaş vergi indiriminden memnun. YouGov’un anketine göre Almanların yüzde 31’i indirimden memnun iken sadece yüzde 12’lik bir kesim indirimi olumsuz olarak değerlendirdi.

Lindner: Vergi indirimi olmasaydı fiyatlar çok daha yüksek olabilirdi

Siyasiler de vergi indirimiyle ilgili görüşlerini bildirdi. ARD ve ZDF’ye konuşan Maliye Bakanı Christian Lindner, vergi indirimi yapılmasaydı akaryakıt fiyatlarının çok daha yüksek olabileceğini savundu. Lindner, petrol şirketlerinden ekstra kâr vergisi alınmasına ise karşı çıkıyor.

Habeck'ten öneri: Tekelleşmeye karşı antitröst yasası

Ekonomi Bakanı Robert Habeck’in piyasalara daha kolay müdahale edilmesini sağlayacak ve petrol şirketleri arasındaki gizli anlaşmaları önleyecek antitröst yasasına (tekelleşmeyi önleme) ise Maliye Bakanı Lindner de sıcak bakıyor. Habeck söz konusu proje için Die Welt’e verdiği demeçte, "Petrol şirketlerinin fiyat artışları ve haksız kazançları denetlenebilmeli. Rekabet Kurumu’na petrol kartelleriyle mücadele edecek yetkileri vermek zorundayız" ifadelerini kullandı. Habeck ayrıca kriz üzerinden ekstra kâr elde eden şirketlere ek vergi getirilmesi gerektiğini savundu.

Siyasiler ne diyor?

Birlik partileri (CDU/CSU) ise Bakan Habeck’in önerisine şüpheyle yaklaşıyor. Grup Başkan Yardımcısı Thorsten Frei, Rheinische Post’a verdiği demeçte şirketlerin indirimlerle kâr üstüne kâr elde ettiğini ancak Rekabet Kurumu’nun zaten müdahale etme şansı olduğunu söyledi.

Alman Ekonomik Araştırma Enstitüsü Başkanı Marcel Fratzscher ise Habeck’e destek verdi. Büyük petrol şirketlerinin pazar güçlerini tüketiciler pahasına kötüye kullandıklarını söyleyen Fratzscher, "Ancak akaryakıt fiyatlarını düşürmek için yapılacak yeni bir yasal düzenlemede geç kaldık” diye konuştu.

SPD Lideri Lars Klingbeil ise akaryakıt indiriminin çokuluslu petrol şirketleri için değil vatandaş için yapıldığını savunarak Habeck’in önerisine destek verdi.

Yeşiller Partisi Eş Başkanı Ricarda Lang ise koalisyon olarak kararlaştırılan projenin arkasında olduklarını söyledi. Lang, "Ancak indirimin vatandaşa yansımadığı da çok açık. Benzin fiyatlarındaki artışı sadece seyretmekle kalıyoruz" ifadelerini kullandı.

SPD'li Esken: Pazar günleri araç kullanma yasağı düşünülebilir

Habeck’in önerisinin dışında bir öneri de SPD’li Saskia Esken’den geldi. 1975 yılındaki Enerji Güvenliği Yasası’nı hatırlatan Esken, otobanlarda hız sınırlamasına ek olarak pazar günleri araç kullanma yasağı gibi geçici önlemler alınabileceğini söyledi.

FDP ve Birlik öneriye tepkili

FDP ve Birlik Partileri ise bu öneriye karşı çıktı. FDP Meclis Grup Başkanı Carina Konrad BILD’e verdiği demeçte "Bu pazar günü büyükanne ve büyükbabalarını ziyaret etme yasağı anlamına gelir ki bu hiç de aile dostu bir politika olmaz. Ülkede insanları bir araya getirmek yerine birbirinden ayırır” dedi.

CDU’lu Frei ise koalisyon hükûmetinin petrol şirketlerine milyarlarca dolar vergi indirimi sunduğunu söyleyerek "Şimdi de vatandaşları araba kullanma yasağı ile cezalandırmak istiyorlar. Bu kabul edilemez" dedi.

Sol Parti Meclis Grup Başkanı Dietmar Bartsch da RND’ye konuştu. Bartsch, "Bakan Habeck petrol şirketlerini akaryakıt zirvesine çağırmalı ve bundan sonra fiyatları sıkı bir şekilde kontrol etmeli. Vatandaşları vuran bir sürüş yasağı yerine, devletin yakıtta üst fiyat koymasına ihtiyaç var" diye konuştu.

Federal İstatistik Dairesi verilerine göre, Almanya'da her gün yaklaşık 180 milyon litre dizel ve benzin tüketiliyor.

Petrol şirketleri günde 28 milyon avro ek kâr elde ediyor

Tahminen, vergi indirimi nedeniyle petrol şirketleri litre başına 0,15 sentlik ek bir kâr elde ediyor. Bunun anlamı şudur: Petrol şirketleri, vergi indirimi sayesinde günde 28 milyon avroluk ek kar elde edebilirler. 3 ay sonra, kâr 2,1 milyar avroya ulaşabilir. Ekonomist Jens Südekum, bu nedenle benzin ve dizeldeli vergi indirimi ile petrol şirketlerinin, vergi mükelleflerinin eninde sonunda ödemek zorunda oldukları milyonlarca avrodan daha da çok kar edeceklerini söyledi.