17 Mayıs

1902 - Yunan arkeologlar Antik Çağ’ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilen Antikitera Düzeneği’ni toprak altından çıkardı.

Antikitera düzeneği, astronomik konumları hesaplamak için tasarlanan eski mekanik bir hesap makinesidir. 1900 yılında, Elias Stadiatos adlı bir Yunan süngerci Antikitera adasının yakınlarında bir enkaz keşfetti.

Enkaz, M.Ö. 87 yılında batan bir yük gemisine aitti. Denizin dibinde, batığın çevresine saçılmış heykeller, süngerciyi çok etkilemişti. Geminin taşıdığı yükler arasında, mücevherler, çömlekler, mobilyalar, bronz eşyalar ve amforalar dolusu şarap bulunuyordu. Gemi, o dönem yaşayan insanlar için lüks tüketim malzemeleri taşıyordu. Batıktan çıkarılanlar arasındaki en değerli bulgu, içinde tuzlu suyun etkisiyle bozunmuş, ezilerek iç içe geçmiş çarklar bulunan tahta bir kutucuktu.

Yaklaşık bir ayakkabı kutusu büyüklüğündeki bu kutunun içinde, bir tür mekanik düzenek bulunuyordu. Batığın bulunduğu yıllarda, ahşap buluntuları korumaya yarayan yöntemler henüz olmadığından, kutu çıkarıldıktan kısa bir süre sonra bozularak yok oldu. Bugün "Antikitera Düzeneği" olarak adlandırılan bu aygıtın ne işe yaradığı hâlâ tam olarak bilinmemektedir. Kesin olarak bilinen, onun, MÖ 1. yüzyıl teknolojisinin ipuçlarını veren eşsiz bir bulgu olduğu.

Antikitera düzeneği, bilinen en eski çarklı düzenektir. Keşfedildiği günden bu yana bilim ve teknoloji tarihçileri için gizemini koruyor. Düzenekle ilgili en çok kabul edilen görüş, kimi gök cisimlerinin gökyüzündeki konumlarını modellemeye yarayan bir tür "analog bilgisayar" olduğu.

Bugün, Antikitera Düzeneğinin aslı, Yunanistan'ın Atina kentindeki Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. Yanında da, uzmanlar tarafından yapılmış çalışır bir kopyası bulunuyor. Düzeneğin bir başka kopyasıysa, ABD'de, Montana'daki Amerikan Bilgisayar Müzesi'nde sergileniyor.

1995 - Nasuh Mahruki, Everest zirvesine çıkan ilk Türk oldu.

2000 - Galatasaray UEFA kupasını kazanan ilk Türk takımı oldu.

Galatasaray, Şampiyonlar Ligi H grubunu üçüncü sırada tamamlayarak UEFA Kupası’na 3. turdan girdi. Bu turda İtalyan Bologna ekibiyle karşılaşan Galatasaray, İtalya’daki maçtan 1-1’lik skorla ayrıldı. İstanbul’da rakibini 2-1 yenen sarı kırmızlılar 4. tura yükseldi.

Bu turda Galatasaray’ın rakibi Alman Borussia Dortmund oldu. Almanya’daki ilk maçta gurbetçilerin desteğiyle Galatasaray 2-0 galip geldi. İstanbul’da ise gol sesi çıkmadı ve Galatasaray çeyrek finale yükseldi.

Çeyrek finalde rakip İspanya’nın o dönem en formda takımlarından Mallorca oldu. İlk maç İspanya’da oynandı. Galatasaray’ın 4-0 öne geçmesi üzerine İspanyollar stadı terk ederken durum 4-1’e geldi ve bu skorla maç sona erdi. Türkiye’de oynanan maçta ise Galatasaray 2-1 galip geldi ve yarı finale adını yazdırdı.

Yarı finalde rakip dönemin güçlü İngiliz ekiplerinden Leeds United oldu. İlk maç Ali Sami Yen Stadı’nda oynandı ve Galatasaray’ın 2-0’lık üstünlüğüyle tamamlandı. Maçtan önce olay çıkmış ve 2 Leeds United taraftarı İstanbul’da bıçaklanarak öldürülmüştü. UEFA, karşı saldırı ihtimalini değerlendirerek İngiltere’deki maça Galatasaray taraftarını almamaya karar verdi. Maç 2-2 sona erdi ve Galatasaray ilk maçtaki skorun avantajıyla adını UEFA Kupası finaline yazdırdı.

Finalde rakip İngiltere’nin en güçlü ekiplerinden Arsenal’di. Finalin adresi Danimarka’nın Kopenhag kentiydi. Maç öncesi İngiliz ve Türk taraftarlar arasında kavga çıktı. Kentin ünlü meydanı Tivoli Meydanı adeta savaş alanına döndü.

Maçın normal süresinde gol sesi çıkmayınca uzatmalara geçildi. Uzatmalarda ‘altın gol’ kuralı uygulanıyordu. Yani ilk golü atan takım maçı kazanacaktı. Ancak uzatma devrelerinde de gol olmadı ve maç penaltılara gitti. Penaltılarda Arsenal iki kez direklere takıldı, Galatasaray ise hata yapmadı ve UEFA kupasını kazanan ilk Türk takımı oldu.