Yedi ayda 91 mahkûm yanlışlıkla serbest bırakıldı

İngiltere ve Galler’de, bu yıl 1 Nisan–31 Ekim döneminde toplam 91 mahkûm yanlışlıkla serbest bırakıldı. Adalet Bakanlığı verileri, son haftalarda art arda gündeme gelen vakaların ardından yayımlandı. Bakanlık, rakamların yıllık istatistiklerle birebir karşılaştırılamayacağını, geç kayıtlara bağlı güncellemelerin de olabileceğini belirtti.

Artış eğilimi sürüyor

Yıllık tabloda da yükseliş var. Mart ayına kadarki 12 ayda hatalı tahliye sayısı 262’ye çıktı. Bu, bir önceki yılın 115’ine göre yüzde 128’lik artış anlamına geliyor.

Lammy: Sistemde köklü yenileme şart

Avam Kamarası’nda konuşan Adalet Bakanı David Lammy, “Bu rakamlar, ağır baskı altındaki bir cezaevi sisteminin belirtisi” dedi. Lammy, 2010–2017 arasında ön saflardaki gardiyan sayısının dörtte bir oranında azaldığını hatırlatarak “Bu koşullarda hataların olması şaşırtıcı değil” ifadesini kullandı. Bakan, tahliye süreçlerinde “köklü bir yenileme” gerektiğini, sorunun zamanla ancak teknolojiyle çözülebileceğini söyledi.

Hükûmetin acil önlemleri

Lammy’nin açıkladığı adımlar şöyle:

    • Geçmiş hatalı tahliyeleri inceleyip yapısal sorunları tespit edecek veri bilimi ekibi

    • Altı ayda 10 milyon sterline kadar bütçeyle yapay zekâ araçları ve kâğıda dayalı “ilkel” sistemlerin modernizasyonu

    • Tahliye öncesi açık yakalama emirlerinin hızla kontrolü için acil hat (mahkemelerle doğrudan hat)

    • Vakaların aynı şekilde ele alınması için tahliye politikasının sadeleştirilmesi

Bakanlık, hatalı tahliye verilerinin, kişinin veya üçüncü bir tarafın kasıtlı müdahalesi olmadan, içeride kalması gerekirken serbest bırakılan herkesi kapsadığını kaydetti. Hatalı tahliyelere ilişkin bağımsız incelemenin de yürütüldüğü, raporun gelecek yıl şubatta beklendiği bildirildi.

Muhalefet: Erken tahliye kaos yarattı

Muhafazakârların gölge adalet bakanı Robert Jenrick, Lammy’i “tam bir fiyasko”yla suçladı: “Kamu riske atılıyor; ya bu işi derhal toparlasın ya da görevi bıraksın.” Jenrick, hapishanelerde kapasite krizi sonrası devreye alınan erken tahliye planının “kafa karışıklığı” yarattığını savundu. Plan, belirli hükümlülerin sabit süreli cezalarının yüzde 50’si yerine yüzde 40’ını tamamladıktan sonra bırakılmasına imkân veriyor. Lammy ise bu adımın, önceki Muhafazakâr hükûmetin yeterli cezaevi kapasitesi yaratmamasından kaynaklandığını söyledi.

Hâlâ arananlar ve son vakalar

Lammy, hâlen firarda olan üç hatalı tahliye vakasına dair ayrıntı verdi:

    • Polis çağrısına uymamaktan hapis cezası alan bir kişi Aralık 2024’te,

    • Uyuşturucu suçundan hapisli bir kişi Ağustos 2024’te,

    • Nitelikli soygundan hükümlü bir kişi Haziran 2025’te yanlışlıkla salıverildi.

Üç kişiden biri yabancı uyruklu, ikisi Britanyalı. Cezaevi ve Denetimli Serbestlik Hizmeti’nin 3 Kasım’da yaşandığı iddia edilen bir başka hatalı tahliyeyi de soruşturduğu belirtildi.

Geçen hafta Londra’daki HMP Wandsworth’te bir hafta içinde iki kişinin yanlışlıkla salıverildiği, polis operasyonlarıyla yakalanıp yeniden cezaevine konulduğu açıklanmıştı. Ekim ayında ise HMP Chelmsford’dan hatalı serbest bırakılan göçmen cinsel suçlu Hadush Kebatu olayı ülke çapında tepkilere yol açmış, Kebatu sonrasında sınır dışı edilmişti.