İşten çıkarma koruması: Altı ay kıdem şartı 2027’de yürürlüğe girecek

Rayner, istihdam hakları yasa tasarısının mimarı ve önceki başbakan yardımcısı olarak, düzenlemenin gelecek yılın başında yürürlüğe girmesi için değişiklik önergesi vermeye hazırlanıyordu. Ancak İş Dünyası Bakanı Peter Kyle ile yaptığı görüşmelerin ardından bundan vazgeçti.

Net tarih verildi

Hükûmet daha önce yalnızca “gelecek yıl içinde” yürürlüğe girme taahhüdü vermiş, hatta Ekim 2027 de olası tarihler arasında konuşulmuştu. Şimdi ise 1 Ocak 2027 için net tarih verildi.

Hükûmet kaynakları, bu netleştirmenin hem işveren hem çalışanlar için “hukukî güvence” sağlayacağını savunuyor. Temmuz 2026’dan itibaren işe girenler de bu karardan yararlanacak; çünkü 1 Ocak 2027’ye gelindiğinde altı ayını dolduran herkes için yeni koruma geçerli olacak.

Rayner’in müdahalesi, tasarıya konulan “ilk iş gününden itibaren koruma” vaadinin geri çekilmesi üzerine parti içinde yükselen tepkinin ardından geldi. Hükûmet, seçim manifestosundaki bu taahhüdü bırakıp, mevcut iki yıllık kıdem şartını altı aya indiren yeni bir formülde karar kılmıştı. Bu uzlaşmanın, işverenler ve sendikaların da katıldığı görüşmeler sonunda ve Lordlar Kamarası’ndaki sert direnci aşmak için benimsendiği belirtiliyor.

“Bakanlar uyarıları ‘dikkate almak’ zorunda kaldı”

İşçi Partisi kaynakları, Rayner ve eski istihdam bakanı Justin Madders’ın hükûmetle yürüttüğü görüşmelerin sonuç verdiğini, bakanların uyarı ve önerileri “dikkate almak zorunda kaldığını” vurguluyor. Parti içinde ve sendikal harekette bu girişime güçlü destek olduğu, gerekirse Avam Kamarası’nda sayısal çoğunluğun da sağlanabileceği, ancak uzlaşmayla buna gerek kalmadığı ifade ediliyor.

Şu anda işçiler, kural olarak haksız fesih davası açabilmek için aynı işyerinde iki yıl çalışmış olmak zorunda. Bu süre, 1999’da Tony Blair hükûmeti tarafından iki yıldan bire indirilmiş, 2012’de David Cameron döneminde yeniden iki yıla çıkarılmıştı. Yeni düzenleme, bu sınırı altı aya çekiyor.

İlk günden koruma hedefi

Sendikalar, “ilk günden koruma” hedefinin geri çekilmesini eleştirse de, dokuz aylık deneme süresi gibi başka bir modelin daha sorunlu olabileceği uyarısıyla, altı ay formülünü genel olarak kabul etti. Hükûmet, sendikaların uzun süredir talep ettiği tazminat tavanının kaldırılmasına da yeşil ışık yaktı.

Gelecek hafta tekrar Avam Kamarası’na gelecek istihdam hakları tasarısı; sıfır saatli ya da değişken sözleşmeyle çalışanların bu yeni haklardan dışlanmamasını sağlayan hükümler ve işyerinde sendikaların çalışanlarla konuşmasını engelleyen işverenlere para cezası getiren maddeler de içeriyor.