İngiltere'de bu hafta neler yaşandı?

İşçi Partisi hükûmeti, çocuk yoksulluğuyla mücadele için “iki çocuk” yardım sınırını kaldırmayı planlıyor ve 2030’a kadar 550 bin çocuğun yoksulluktan çıkacağını öngörüyor. Strateji; geçici konaklamadan kalıcı konuta geçiş, ücretsiz okul yemeklerinin ve kahvaltı kulüplerinin genişletilmesi, çocuk bakım desteğinin artırılması gibi adımlar içeriyor. Sivil toplum, yönelimi olumlu bulsa da somut takvim, bütçe güvencesi ve bağlayıcı hedeflerin eksikliğine dikkat çekiyor; yapısal sorunlara (düşük ücret, konut krizi, bölgesel eşitsizlik) dokunulmadığı uyarısı yapılıyor.

İşten çıkarma koruması: Kıdem şartı 6 aya iniyor

İngiltere’de haksız feshe karşı koruma için gereken kıdem, 1 Ocak 2027’den itibaren iki yıldan altı aya düşecek. Angela Rayner’ın baskısıyla tarih netleştirildi; Temmuz 2026’dan sonra işe girip 2027 başına kadar altı ayını dolduranlar da kapsama girecek. “İlk iş gününden koruma” vaadinden geri adım atıldığı için eleştiri sürse de, sendikalar altı ay formülünü mevcut sisteme göre ilerleme sayıyor. Tasarı, sıfır saatli sözleşmelerin dışlanmamasını ve sendikal faaliyeti engelleyen işverenlere para cezasını da içeriyor.

NHS acil servis krizi: Tedavi almadan ayrılanlar katlandı

Son altı yılda acil servise başvurup tedavi almadan ayrılan hasta sayısı üç katına çıkarak 320 bini aştı; 12 saat ve üzeri bekleyenler 1.281’den 116 binin üzerine sıçradı. Hemşireler Birliği, aile hekimliği ve sosyal bakım zayıf kaldığı için hastaların doğrudan acile yığıldığını, taburcu edilemeyen hastalar nedeniyle sistemin kilitlendiğini söylüyor. Özel hastaneler NHS bütçesiyle dolarken, cepten ödeme yapanlar ekonomik kriz yüzünden frene basıp yeniden NHS’ye dönüyor; bu da baskıyı artırıyor. Hükûmet, koridorlarda bakımın “kabul edilemez” olduğunu kabul edip 450 milyon sterlinlik kış paketi açıklasa da sağlık örgütleri kalıcı çözüm için doğrudan NHS’ye yatırım istiyor.

Öğretmen açığı ve dört günlük hafta tartışması

Öğretmen tükenmişliği ve boş kadrolar rekor seviyeye çıkarken, Dört Gün Çalışma Haftası Vakfı İngiltere ve Galler’de okullara dört günlük hafta gibi esnek modelleri deneme çağrısı yapıyor. İskoçya, öğretmenlere haftanın bir gününü derse girmeden hazırlık için kullanma imkânı tanıyan öneriye kapı araladı. İngiltere hükûmeti ise öğretmenler için esnek çalışmayı desteklese de dört günlük okul haftasına mesafeli; her çocuğun tam okul haftası boyunca eğitim alması gerektiğini vurguluyor. Buna rağmen bazı okullar dört veya dört buçuk günlük hafta uygulamalarını fiilen test etmeye başlamış durumda; sendikalar daha fazla esneklik ve evden çalışma talep ediyor.

Your Party: Yeni sol parti, eski tartışmalar

Jeremy Corbyn ve Zarah Sultana’nın kurduğu yeni sol parti, kurucu konferansta “Your Party” adını resmen benimsedi ve tek lider yerine üyelerden seçilen bir Merkez Yürütme Komitesi modeli kabul edildi. Parti, servet ve gücün ayrıcalıklı azınlıktan çoğunluğa devrini savunan, “taban odaklı” bir yapı iddiasında. Ancak Müslüman erkeklere yönelik “toksik kültür” iddialarıyla istifalar ve Sultana’nın kontrolündeki hesaplarda tutulan 800 bin sterlinlik bağışın tamamının hemen partiye aktarılmaması tartışma yaratıyor. Yeni tüzük, sol örgütlerle çifte üyeliğe izin verirken, partiyle açıkça çelişen yapıları dışarıda bırakma yetkisini komiteye veriyor; 2026 yerel seçimlerinde adayları doğrudan yerel üyeler belirleyecek.

Yasa dışı atık sahaları: Vergi kaybı ve çevre riski

Uydu görüntülerine dayanan yeni bir analiz, İngiltere’de en az 8 bin yasa dışı atık sahasında yaklaşık 13 milyon ton çöp bulunduğunu ve en az 1,63 milyar sterlin çöp depolama vergisinin gasp edildiğini gösteriyor. Bu sahalar, vergi ödemedikleri gibi çevre kurallarına da tabi olmadığından, kirleticilerin toprağa, suya ve havaya karışma riski büyüyor; Kent’teki Hoad’s Wood örneğinde 35 bin ton çöpün temizliği 15 milyon sterline mal olacak. Çevre Ajansı bir yılda 743 kaçak sahayı kapattığını ve personeli artıracağını belirtirken, Lordlar Kamarası raporu yıllarca kapanmayan dosyalar ve az sayıda mahkûmiyet nedeniyle sistemi sert biçimde eleştiriyor. Uzmanlar, yüksek landfill vergisinin yasa dışı dökümü teşvik ettiğini, “kirleten öder” ilkesinin faile ulaşılamadığında çöktüğünü ve giderek büyüyen bir çevre krizinin oluştuğunu söylüyor.