İngiltere'de bu hafta neler yaşandı?

Rusya bağlantılı olduğu düşünülen “Lynx” adlı hacker grubu, Savunma Bakanlığı (MoD) yüklenicisi Dodd Group’un sistemine sızarak yaklaşık 4 terabayt veri çaldı. RAF ve Kraliyet Donanması’na ait bazı üslerin ayrıntıları ile kişisel verilerin sızdığı bildirildi.

Uzmanlar olayı “felaket düzeyinde güvenlik açığı” olarak nitelendirdi. Saldırının, doğrudan bakanlık sistemleri yerine tedarik zinciri üzerinden yapıldığı belirtildi. MoD soruşturma başlatırken, Ulusal Siber Güvenlik Merkezi bu yıl İngiltere’de 204 ciddi siber ihlâl kaydedildiğini açıkladı.

Microsoft’un raporuna göre Rusya’nın NATO ülkelerine yönelik saldırıları bir yılda yüzde 25 arttı; hedeflerin yüzde 12’si İngiltere. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in “hibrit savaş” uyarısının ardından bu sızıntı, müttefiklerin siber savunma koordinasyonunu yeniden gündeme taşıdı.

Kamu açığı beş yılın zirvesinde

Ulusal İstatistik Ofisi (ONS), eylülde kamu net borçlanmasının 20,2 milyar sterline yükseldiğini açıkladı. Bu, 2020’den bu yana en yüksek eylül düzeyi. Toplam açık yıl başından beri 99,8 milyar sterline ulaştı ve Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin öngörüsünü 7,2 milyar sterlin aştı.

Yüksek borç faizi ve refah ödemeleri bütçeyi baskılarken, Hazine Şansölyesi Rachel Reeves’in 26 Kasım’daki sonbahar bütçesinde 20–40 milyar sterlinlik açık kapatma hedefi bulunuyor. Vergi artışları ve sosyal yardımlarda kısıntı seçenekleri masada.

Ekonominin ağustosta yalnızca yüzde 0,1 büyümesi, gelir artışını sınırlayarak bütçe dengesini daha da zorlaştırıyor.

NEET artışı ve genç istihdam krizi

16–24 yaş arasında eğitimde ya da istihdamda olmayanların (NEET) sayısı iki yılda 195 bin artarak 940 bine çıktı; bu, 2012’den beri en yüksek seviye. Resolution Foundation, “kalıcı düşük yaşam standardı riski” uyarısı yaptı.

İşçi Partisi’nin 21 yaş altı için düşük asgari ücreti kaldırma vaadine yönelik uyarılar da arttı. Uzmanlar, eşitlemenin zayıf iş piyasasında gençleri “giriş düzeyi işlerden dışlayabileceğini” söylüyor.

Hükûmet ise artan asgari ücretin üç milyon çalışana doğrudan fayda sağladığını belirtiyor. Rachel Reeves, sekiz bölgede “gençlik güvencesi” pilot programlarını başlattı. Ancak sağlık sorunları ve engellilik nedeniyle “pasif NEET” oranı son 20 yılda iki katına çıkmış durumda.

Menopoz desteğinde eşitsizlik tartışması

Uzmanlar, menopoz desteğinde etnik ve sosyoekonomik eşitsizliklere dikkat çekti. NHS verilerine göre beyaz kadınların yüzde 23’ü, siyah kadınların yüzde 5’i, Asyalı kadınların ise yüzde 6’sı hormon replasman tedavisi (HRT) kullanıyor.

Uzman Kate Muir, “Aile hekimleri tüm topluluklara kanıta dayalı bilgi ulaştırmalı” derken, Wellbeing of Women CEO’su Janet Lindsay, “Marjinal gruplar geride kalmamalı; taban örgütleriyle işbirliği şart” uyarısında bulundu.

Sağlık yetkilileri, ulusal farkındalık kampanyasının bu eksiklikleri gidermesi için hazırlık yürütüyor.

Çocuk istismarcısı Ian Watkins cezaevinde öldürüldü

Lostprophets grubunun eski solisti Ian Watkins, 11 Ekim’de HMP Wakefield Cezaevi’nde uğradığı bıçaklı saldırı sonrası öldü. Otopsi raporuna “boyunda kesik” ifadesi yazıldı.

Olayla bağlantılı iki kişi cinayetle suçlandı; iki şüpheli daha “cinayet için komplo” şüphesiyle gözaltına alındı. Watkins, çocuk istismarı suçlarından 29 yıl hapse mahkûm edilmişti.

Kahve cezası iptal edildi

Londra’da yaşayan Burcu Yeşilyurt’a, kahvesinin dibini rögara döktüğü gerekçesiyle kesilen 150 sterlinlik çevre cezası iptal edildi. Richmond Belediyesi, kamu tepkisi sonrası kamera kayıtlarını inceleyip kararın “orantısız” olduğuna hükmetti.

Yeşilyurt, “Bu kadar küçük bir şey için ceza almam adil değildi” dedi. Belediye, çevre duyarlılığı çağrısını sürdürürken olay “idari aşırılığın sınırı” olarak tartışma yarattı.

Mustafa Sandal’a “uluslararası sanatçı” onayı

Türk şarkıcı Mustafa Sandal, İngiltere Sanat Konseyi (Arts Council England) tarafından “uluslararası sanatçı” statüsüyle Global Talent vizesine hak kazandı.

Bu vize, sanatçıya ilk etapta süreli oturum hakkı tanıyor; belirli bir ikamet süresinin ardından kalıcı oturum (indefinite leave to remain) başvurusu yapılabiliyor. Sandal, “İngiltere gibi müziğin ana yurdundan bu onuru almak büyük gurur” dedi.