Fransa'da bu hafta neler yaşandı?

Fransa’da 2027 seçimlerine adaylığını açıklayan aşırı sağcı Marine Le Pen, Avrupa Parlamentosu fonlarını usulsüz kullanmaktan suçlu bulundu. Paris Ceza Mahkemesi, Le Pen’e 4 yıl hapis (2 yılı ertelenmiş, 2 yılı elektronik kelepçeyle), 100 bin avro para cezası ve 5 yıl siyasi yasak verdi. Karar temyize götürüldü. Ancak ceza kesinleşmeden infaz edilirse Le Pen’in adaylığı engellenebilir.

Kararın açıklanmasını beklemeden duruşma salonunu terk eden Le Pen’in partisi Ulusal Birlik (RN) de 2 milyon avro para cezasına çarptırıldı. Mahkeme, iki kişiye çalışmadıkları hâlde danışman maaşı ödendiğine hükmetti.

Karar ülke içinde ve dışında yankı uyandırdı. Macron yargının bağımsızlığına vurgu yaparken, Viktor Orban ve Matteo Salvini Le Pen’e destek verdi. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance kararı “demokrasiye aykırı” buldu. Trump ve Elon Musk da benzer açıklamalar yaptı.

Le Pen, Paris’te düzenlenen mitingde destekçilerine “Vazgeçmeyeceğim” mesajı verdi. Mahkeme kararını “siyasi” olarak nitelendirdi. Aynı gün karşıt gruplar da sokağa çıktı, olaylar polis tarafından kontrol altına alındı.

Fransa ile Cezayir ilişkilerinde yeniden temas

Temmuz 2023’te Macron’un Batı Sahra’da Fas’a özerklik verilmesini desteklemesiyle gerilen Fransa-Cezayir ilişkilerinde diplomatik temaslar yeniden başladı. Ticari ilişkilerde yaşanan yüzde 30’luk düşüş, buğday sevkiyatının durması ve Cezayir’in Fransız şirketlere sınırlamalar getirmesi tansiyonu artırmıştı.

Fransa Dışişleri Bakanı Barrot’un Cezayir’e gerçekleştirdiği ziyarete, Macron ile Cumhurbaşkanı Tebbun’un telefon görüşmesi zemin hazırladı. Taraflar, göç, güvenlik ve adli işbirliği gibi başlıklarda yeni bir yol haritası üzerinde uzlaştı.

Gerginliğin arka planında, Cezayir’in sömürge geçmişi yer alıyor. 1830–1962 arasında Fransız sömürgesi olan ülkede milyonlarca insan hayatını kaybetmişti. Macron’un geçmişle yüzleşme adımları, Cezayir tarafından yetersiz bulunuyor. Ayrıca yazar Buâlem Sansal’a verilen hapis cezası da ikili ilişkileri etkileyen faktörlerden biri.

Macron’un sağ kolu Kohler, Senato’ya gitmeyi reddetti

Elysee Genel Sekreteri Alexis Kohler, Nestle şirketinin yasa dışı su arıtma sistemi kullanımıyla ilgili Senato Soruşturma Komisyonu’na üçüncü kez gitmeyi reddetti. LFI milletvekilleri “hiç kimse yasanın üstünde değildir” diyerek tepki gösterdi.

Komisyon, Elysee’nin Nestle’ye karşı zayıf kaldığını, bazı bakanlıkların bu şirkete kolaylık sağladığını ileri sürdü. Kohler, kararını “kuvvetler ayrılığı” ilkesine dayandırsa da, Fransız yasaları komisyona gitmeyi reddedenler için hapis ve para cezası öngörüyor. Kohler, 27 Mart’ta istifasını açıklarken yerine Emmanuel Moulin atanacak.

Mayotte’te doğan çocuklara vatandaşlık zorlaşıyor

Fransa, Hint Okyanusu’ndaki sömürgesi Mayotte Adası’nda doğan çocukların Fransız vatandaşı olması için gerekli olan ikamet süresini 3 aydan 1 yıla çıkardı. Cumhuriyetçiler tarafından hazırlanan yasa tasarısı Meclis ve Senato’dan geçti. Resmî Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek.

Macron’dan Filistin çıkışı: Tanıyabiliriz

Mısır ziyareti sonrasında açıklama yapan Macron, “Filistin’i tanımak için ilerlemeliyiz. Bu noktaya birkaç ay içinde gelebiliriz” dedi. Gözler, Suudi Arabistan’la birlikte haziranda düzenlenecek iki devletli çözüm konferansına çevrildi.

İsrail, bu açıklamaya sert tepki verdi. Dışişleri Bakanı Saar, tanımanın Hamas’ı ödüllendireceğini savundu. 7 Ekim 2023’ten bu yana artan destekle Filistin’i tanıyan ülke sayısı 146’ya ulaştı. Fransa’nın bu adımı Avrupa genelinde etkili olabilir.

Trump’tan vergi ertelemesi, Macron’dan AB’ye uyarı

ABD Başkanı Donald Trump, çelik, alüminyum ve otomobillere uygulanan yüksek gümrük vergilerini erteledi. Macron, bu adımın “zaman kazanma” olduğunu belirterek, Avrupa Birliği’nin pasif kalmaması gerektiğini söyledi.

AB’ye hazırlıklı olma ve güçlü tepki verme çağrısı yapan Macron, “Rehavete kapılmak yok” dedi. Fransa’nın Avrupa Komisyonu ile birlikte tüm ticaret seçeneklerini değerlendirdiği belirtildi. Açıklamalar, Avrupa’nın Trump döneminde daha korumacı ticaret politikalarına karşı pozisyon alacağını gösteriyor.