AB'den Ukrayna'ya 90 milyar avro kredi

AB üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanları, Ukrayna’nın önümüzdeki iki yıldaki finansmanına ilişkin görüşmelerde uzlaşıya vardı. Brüksel’deki zirvenin ardından konuşan Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Ukrayna’ya 2026-2027 dönemi için 90 milyar avroluk faizsiz kredi verileceğini açıkladı.

Merz, kredinin Ukrayna’nın hem askerî ihtiyaçlarını hem de bütçe açığını iki yıl boyunca karşılamaya yeteceğini savundu. Merz, “Bu Ukrayna için iyi bir haber, Rusya için ise oldukça kötü bir haber” dedi.

Rus varlıkları doğrudan kullanılmadı, teminata yazıldı

Zirvede benimsenen formüle göre kredi, AB bütçesi üzerinden güvence altına alınacak. Merz, mekanizmanın ulusal bütçeleri doğrudan yük altına sokmayacağını belirterek, “Bu, AB üzerinden yürüyecek” ifadesini kullandı.

Geri ödeme için ise ‘son çare’ seçeneği tarif edildi. Buna göre Rusya savaş zararları için tazminat ödemezse, AB’de dondurulan Rus varlıkları kredinin geri ödemesine yönlendirilebilecek. Bu nedenle söz konusu varlıkların uzun süre dondurulmuş kalacağı mesajı verildi.

AB Konseyi Başkanı António Costa da AB’de dondurulan yaklaşık 210 milyar avroluk Rus devlet varlığının, “Rusya savaş zararlarını tazmin etmediği sürece” yerinde tutulacağını söyledi.

Belçika çekincesi ‘Rus milyarları’ planını frenledi

Zirve öncesinde Avrupa Komisyonu’nun, dondurulan Rus Merkez Bankası varlıklarının Ukrayna için doğrudan kullanılmasını içeren önerisi masadaydı. Ancak bu seçenek, Belçika’nın itirazları nedeniyle ilerlemedi.

Diplomatik kaynaklara göre Belçika, olası risklerin ortak bir koruma mekanizmasıyla paylaşılmasını istedi. Fransa ve İtalya’nın ise bu mekanizma için gerekli kaynağı sağlamaya sıcak bakmadığı aktarıldı.

Belçika, Rusya’nın Avrupa’daki kişi ve şirketlere misilleme adımları atabileceğini, Rusya’da el koyma gibi uygulamaların devreye girebileceğini değerlendiriyor. Brüksel merkezli Euroclear’ın dondurulan Rus varlıklarının önemli bölümünü yönetmesi de Belçika açısından ayrı bir hassasiyet başlığı olarak öne çıktı.

Belçika Başbakanı Bart De Wever, tartışmaların kaos ve bölünmeye dönüşmediğini savunarak, birliğin korunduğunu söyledi.

Merz’in daha büyük kredi planı rafa kalktı

Uzlaşıyla birlikte Merz’in savunduğu daha geniş kapsamlı kredi planı da fiilen devre dışı kaldı. Bu plan, özellikle Belçika’da bulunan Rus Merkez Bankası varlıkları üzerinden Ukrayna’ya 210 milyar avroya kadar kredi sağlanmasını öngörüyordu. Merz, doğrudan kullanım seçeneğinin zirvedeki görüşmelerde fazla karmaşık bulunduğunu kabul etti.

Merz, buna rağmen hedefin değişmediğini vurgulayarak Rusya’nın savaşın maliyetini üstlenmesi gerektiğini söyledi.

Güçlendirilmiş iş birliği formülü devreye girdi

Merz’e göre yeni yol, 27 ülkenin tamamıyla değil, güçlendirilmiş iş birliği kapsamında daha dar bir ülke grubuyla mümkün oldu. Macaristan, Slovakya ve Çekya’nın bu çerçeveye katılmak istemediği belirtildi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ise kararı eleştirdi. Orbán, paranın kaybedildiğini öne sürdü ve Macaristan açısından en önemli noktanın sürecin dışında kalmak olduğunu söyledi.