2023’te 8,3 milyon hektar orman yok oldu

Dünya, 2023’te 8,3 milyon hektar orman kaybetti. Bu alan, Aşağı Saksonya ile Baden-Württemberg’in toplamına denk. 2022’ye kıyasla kalıcı kayıp 1,7 milyon hektar arttı. 2021 Glasgow Zirvesi’nde verilen “2030’a kadar ormansızlaşmayı durdurma” sözü sahada karşılık bulmadı.

Tropikal bölgelerde vahim tablo

Kesimlerin başlıca nedeni tarımsal genişleme, yol yapımı ve yakacak odun. Yangınlar, Latin Amerika’dan Asya ve Afrika’ya, Okyanusya’nın doğusuna kadar 6,73 milyon hektarı kül etti. Birçoğu kasıtlı çıkarıldı.

Amazon’un salımı Almanya’yı geçti

Yalnızca Amazon havzasındaki yangınlar 791 milyon ton sera gazı saldı. Bu miktar, Almanya’nın yıllık emisyonunun üzerinde. Önceki iki yıl ortalamasının yedi katı. Uzmanlar, “Taahhüt–gerçeklik makası büyüyor, eşik yaklaşıyor” uyarısını yapıyor.

Ağaçlandırma yetersiz

Tahrip olmuş alanlarda fiilen yürüyen ağaçlandırma 10,6 milyon hektarda kaldı. Bu, geri kazanılabilecek alanın yüzde 5,4’ü. Çalışmaların üçte ikisi tropik bölgelerde. Finansman ve uygulama, verilen sözlerin gerisinde.

Ülkelerden adımlar

• Brezilya, AB’ye “ormansızlaşmadan arındırılmış” sığır eti satmaya hazırlanıyor. İzlenebilirlik zorunlu olacak.
• Kongo Cumhuriyeti, ilk ulusal arazi kullanım yasasını çıkardı; yeni koruma adımları bekleniyor.
• Uluslararası toplum, orman finansmanını büyütme arayışında.

Neden sürüyor?

Kısa vadeli kazanç hâlâ orman tahribatını ödüllendiriyor. Tarımsal genişleme, yasa dışı kesim ve yangın, denetimsiz kaldıkça kayıplar sürecek.

Ne yapılmalı?

• Tedarik zincirinde tam izlenebilirlik
• Güçlü yaptırımlar ve etkin denetim
• Yerel topluluklara sürdürülebilir gelir alternatifleri
• İklim finansmanının hızla sahaya inmesi

Aksi hâlde “normal” görülen orman kaybı, iklim ve biyolojik çeşitlilik için geri dönüşsüz bir çöküşe dönüşebilir.