Öğretmen açığı sürüyor: Sınıfların yarısı hâlâ tam eğitimli değil

Eğitim Bakanı Christoph Wiederkehr, artan ilgi nedeniyle ‘öğretmenlik mesleğinin yeniden yükselişe geçtiğini’ söylüyor. Hem öğretmenlik bölümlerine başvuranların hem de farklı mesleklerden öğretmenliğe geçmek isteyenlerin sayısı artıyor.

Tam eğitimli öğretmen oranı geriliyor

Buna rağmen rakamlar, açığın önemli kısmının hâlâ tam eğitimli öğretmenlerle kapatılamadığını gösteriyor. Sonbaharda ilan edilen yaklaşık 4 bin 100 tam zamanlı kadro için işe alınanların sadece yüzde 44’ü öğretmenlik eğitimini tamamlamış durumda.

Bu oran önceki yıllarda daha yüksekti: 2022/23’te yüzde 56, geçen yıl ise yüzde 51 olarak kaydedilmişti. Bakanlığa göre düşüşün temel nedeni, son yıllarda çok sayıda öğretmenlik öğrencisinin mezun olmadan okullarda göreve başlaması. Böylece diploma aldıktan sonra ‘piyasaya yeni çıkan’ tam eğitimli öğretmen havuzu daralıyor.

Sınıfta ders anlatan öğrenci sayısı artıyor

Olumlu gelişme, yeni atananlar içinde öğretmenlik öğrencilerinin payının belirgin biçimde yükselmesi. Bu yıl göreve başlayanların yüzde 27’sinden fazlasını öğretmenlik okuyanlar oluşturuyor; bu da geçen yıla göre 6 puanlık artış anlamına geliyor. Çoğunun en az iki yılını tamamlamış olduğu belirtiliyor.

Önümüzdeki yıldan itibaren öğretmenlik eğitimi ülke genelinde üç yıl lisans ve iki yıl yüksek lisans modeliyle birleştirilecek. Ortaokul ve lise seviyesinde ise şu anda hâlâ dört artı iki yıllık sistem uygulanıyor.

Eğitim Bakanı Wiederkehr, hedeflerinin sınıflarda daha fazla tam eğitimli öğretmen görmek olduğunu vurguluyor. APA’ya yaptığı açıklamada, “Halihazırda ders anlatan öğrencilerin sayısını azaltmak istiyoruz. Orta vadede de okullarda göreve başlamadan önce en azından lisans eğitimini tamamlamayı zorunlu hâle getirmeyi hedefliyoruz” dedi.

Farklı meslekten gelen öğretmenlere sınırlı artış

Farklı mesleklerden öğretmenliğe geçiş (quereinstieg) için başvurular rekor düzeye ulaşsa da, bu grubun okullardaki payı sınırlı kaldı. Yeni başlayanlar içinde bu yoldan gelenlerin oranı yüzde 12.

2022’de başlatılan özel program sayesinde, alanında uzman ve iş deneyimi olan kişiler eksikliği yüksek branşlarda – örneğin Almanca ya da bilişimde – sertifika alarak öğretmenliğe geçebiliyor ve normal maaşla çalışabiliyor. Ancak bu sertifikaların sayısı sonbaharda sınırlandırıldı.

Buna karşılık, yalnızca alan eğitimi almış olanlar ya da meslek liselerinde uygulamalı ders verenlere yönelik eski tip sözleşmelerin payında hafif bir düşüş olduğu belirtiliyor.

Genel tabloya bakıldığında, öğretmenlik mesleğine ilgi artsa da, Avusturya’nın sınıflarında tam eğitimli öğretmen oranını yükseltmek için önümüzdeki yıllarda da yoğun çaba gerekeceği anlaşılıyor.