14 yaş altına okulda başörtüsü yasağı planı

Perşembe günü açıklanan yeni düzenleme, 2026’dan itibaren kademeli olarak yürürlüğe girecek. Ancak uzmanlar, yasa tasarısının eşitlik ilkesini ihlal ettiği ve Anayasa Mahkemesi’nden dönebileceği uyarısında bulunuyor.

14 yaş altına tüm okullarda yasak

Entegrasyon Bakanı Claudia Plakolm, düzenlemenin ayrıntılarını düzenlediği basın toplantısında anlattı. Buna göre:

    • Kız öğrenciler, 14 yaşına kadar okulda başörtüsü takamayacak. Bu yaş sınırı ‘dinî rüşt’ yaşı olarak tanımlanıyor.

    • Yasak, devlet ve özel tüm okullarda geçerli olacak.

    • Sınıf içinde, teneffüs alanlarında, spor salonunda ve spor sahalarında uygulanacak.

    • ‘İslami geleneklere göre başörtüsü’ kavramı, ÖVP, SPÖ ve NEOS tarafından ortaklaşa tanımlandı; çocuk başörtüsünün tüm biçimlerini kapsıyor. Hijab da, yüzü tamamen örten burka da bu tanımın içinde sayılıyor.

Hükûmet, son haftalarda yükselen ‘anayasa uygunluğu’ tartışmalarına yanıt vermek ve tasarının hukuken dayanıklı olduğu mesajını vermek istiyor.

“Yasa, Müslüman kızlara seçici biçimde yöneliyor”

İnnsbruck Üniversitesi’nden kamu hukuku uzmanı Peter Bußjäger ise düzenlemeye mesafeli. Ö1 radyosuna verdiği demeçte, yeni metnin de temel sorunu çözmediğini söyledi:

Ben hâlâ şüpheliyim. Böyle bir başörtüsü yasağının temel sorunu, Müslüman kız çocuklarını seçici biçimde hedef alması. Bu yeni metinle de bu sorun ortadan kalkmış değil.

Bußjäger’e göre yasa, kağıt üzerinde ‘kıyafet düzenlemesi’ gibi sunulsa da fiilen belirli bir dinî gruba yönelmiş durumda. Bu nedenle anayasal eşitlik ilkesine aykırılık riskinin sürdüğünü savunuyor.

2026’da bilgilendirme, sonbaharda ceza dönemi

Yasa, birkaç aşamada uygulanacak:

    • 2026 yaz döneminde bir bilgilendirme ve danışma süreci başlayacak. Bu dönemde ailelerle ve öğrencilerle görüşmeler yapılacak, bireysel durumlar değerlendirilecek.

    • Aile içi baskı, tehdit ya da ahlak bekçiliği gibi durumlar tespit edilirse, yetkililerin erken müdahale etmesi öngörülüyor.

    • Asıl yaptırımlar ise 2026/27 öğretim yılıyla birlikte devreye girecek. Yaz tatilinden sonra başörtüsü yasağı resmen uygulanacak ve kurala uymayanlar için cezai yaptırımlar gündeme gelecek.

Bußjäger, bilgilendirme süreci ne kadar uzun tutulursa tutulsun, sonuçta yükün yine kız öğrencilerin omzuna yüklendiğini vurgulayarak “Tüm bu görüşmelerden sonra bile nihayetinde başörtüsünü çıkarmak zorunda bırakılan öğrenci olacak” ifadesini kullandı.

Daha önce Anayasa Mahkemesi iptal etmişti

Hükûmet, yasayı ‘entegrasyon sorunu ağırlaştı’ gerekçesiyle savunuyor. ÖVP ve FPÖ, 2020’de benzer bir yasa çıkarmak istemiş, ancak düzenleme Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.

Şimdi ise hükûmet, o tarihten bu yana entegrasyon sorunlarının ‘belirgin biçimde kötüleştiğini’ söyleyerek daha sert bir adım atıyor. Ancak Bußjäger, Mahkeme’nin bu argümanla ikna edilip edilmeyeceğinin belirsiz olduğunu belirtiyor: Anayasal denetimin sonucunun ‘tamamen açık’ olduğunu hatırlatıyor.