Yeni ehliyet B196 tartışması: İptali masada

Almanya’da 2020’de yürürlüğe giren B196 motosiklet ehliyeti, başlangıçta daha az bürokrasi, daha düşük maliyet ve sınavsız bir alternatif olarak sunulmuştu.

Düzenlemeye göre 25 yaşını doldurmuş, en az 5 yıllık B sınıfı ehliyeti olan sürücüler, birkaç teorik ve pratik dersle 125 cc’ye kadar motosiklet kullanma hakkı kazanıyor. Yazılı ya da pratik bir sınav zorunlu değil.

Özellikle Bavyera’da hızla yaygınlaşan bu imkânın ardından, hafif motosiklet kazalarında belirgin bir artış yaşandı. Alman Karayolu Güvenliği Kurumu’nun (BASt) verilerini temel alan Alman Trafik Güvenliği Kurumu DVW’ye göre, B196 düzenlemesinin yürürlüğe girdiği 2020 sonrasında hafif motosiklet kazaları yüzde 59 yükseldi.

Oysa 2015–2019 yılları arasında aynı araç grubunda kaza sayıları yaklaşık üçte bir oranında azalmıştı. 2020’den sonra eğri tersine döndü.

“Trafik güvenliği açısından proje başarısız”

DVW Başkanı Kirsten Lühmann, Bild gazetesine yaptığı açıklamada, kazalardaki artışın doğrudan B196 yaş grubuna işaret ettiğini söyledi.

Lühmann, bu tabloya bakıldığında düzenlemenin trafik güvenliği açısından ‘başarısız’ olduğunu belirtti. DVW’ye göre temel sorun, yalnızca birkaç dersle ve sınavsız biçimde 125 cc’ye kadar motosiklet kullanma izni verilmesi. Bu da riskli bir araç kategorisi için yetersiz eğitim anlamına geliyor.

300 bin sürücü kullandı, sektör iptale karşı

B196 ehliyeti yalnızca eleştirilmiyor. Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden bu yana yaklaşık 300 bin kişi bu imkândan yararlandı. Bu da uygulamanın geniş bir kullanıcı tabanı olduğunu gösteriyor.

Almanya Motosiklet Sanayii Birliği IVM, DVW’nin iptal çağrısına sert tepki gösteriyor. Birliğe göre kazalardaki artış, kısmen B196 belgesiyle yola çıkan sürücü sayısının hızla yükselmesiyle açıklanabilir.

IVM, yaklaşımın ‘hareketliliği kısıtlamak’ yerine, eğitimi ve güvenli sürüş kültürünü güçlendirmeye odaklanması gerektiğini savunuyor.

Siyasetin önünde geniş bir seçenek yelpazesi

Konuyla ilgili rapor, ekim ayında Ulaştırma Bakanları Konferansı’na (VMK) sunuldu. Bakanlar şimdilik raporu sadece ‘not etti’, somut bir karar çıkmadı.

Bu arada B196 düzenlemesinin Avrupa Birliği düzeyinde tanınmasını öngören süreç de devam ediyor. AB uyumu için gerekli adımlar mart ayında onaylanmıştı.

DVW Başkanı Lühmann, tartışmanın “Ya kalsın ya kaldırılsın” ikiliğine sıkıştırılmaması gerektiğini vurguluyor. Ona göre B196 tamamen iptal edilmek zorunda değil; örneğin ehliyetin verilmesi, sürücü kursu eğitmenleri tarafından yapılacak bir sınava bağlanabilir.

Siyasetin önünde, ehliyeti tamamen kaldırmaktan eğitim ve sınav şartlarını belirgin biçimde sıkılaştırmaya kadar uzanan geniş bir seçenek yelpazesi bulunuyor. B196 tartışması, önümüzdeki dönemde hem trafik güvenliği hem de ulaşım özgürlüğü açısından Almanya gündemini meşgul etmeyi sürdürecek.