Sayıştaydan hükûmete ağır israf uyarısı

Federal Sayıştay, Friedrich Merz başkanlığındaki federal hükûmeti sert ifadelerle eleştirdi. Kurumun 176 sayfalık 2025 raporunda, yüzlerce milyon avroya mâl olan hatalı projeler, etkisiz destek programları ve yönetim hataları tek tek sıralandı.

Federal Sayıştay Başkanı Kay Scheller, değerlendirmesinde şu uyarıyı yaptı: 

Siyaset ve bürokrasi, giderek daha fazla para harcayarak yapısal sorunları telafi etmeye, zor reformlardan kaçmaya ve dış şoklara tepki vermeye çalışıyor.

Scheller, bu yaklaşımın Almanya’yı ‘daha önce görülmemiş ölçüde borçlanma’ ile karşı karşıya bıraktığını vurguladı.

Mosel’de milyonluk yatırım: Ne gerekli ne de ekonomik

Raporda öne çıkan örneklerden biri, Mosel Nehri’ndeki kilitlerin genişletilmesi projesi oldu. Yaklaşık 855 milyon avroya mal olması beklenen yatırım, Sayıştay’ın hedefinde.

Kurum, nehir taşımacılığının belirgin biçimde azaldığına işaret ederek, bu ölçekte bir genişletmenin ‘ne gerekli ne de ekonomik’ olduğunu belirtiyor. Arızalı kilitlerin daha ucuz yollarla, örneğin yeterli yedek parça stoklanarak da işletilebilir durumda tutulabileceği ifade ediliyor.

Gümrük için alınan telefonlar boşa gitti

Eleştirilerden biri de Federal Maliye Bakanlığı’na bağlı gümrük idaresine yönelik. Rapora göre bakanlık, gümrük birimleri için 35 milyon avroya 17 binden fazla özel akıllı telefon satın aldı.

Bu cihazlar şifreli haberleşme için planlanmıştı. Ancak Sayıştay, telefonların büyük bölümünün bu amaçla hiç kullanılmadığını, kısa süre içinde yeniden değiştirilmek zorunda kaldığını saptadı. Böylece milyonlarca avronun boşa gittiği vurgulandı.

Bundeswehr’de konaklama ve ek gelir eleştirisi

Raporda Alman ordusuyla ilgili projeler de yer aldı. Dört fırkateynin modernizasyonu kapsamında, mürettebatın konaklaması için yapılan düzenlemelerde ihale açılmadığı ortaya çıktı. Sayıştay, bu nedenle en az 20 milyon avronun gereksiz yere fazla harcandığını belirledi.

Askerî hastanelerde görev yapan hekimlerin özel hasta faturalarından elde ettiği gelirler de eleştirildi. Bazı hekimlerin yan gelirlerinin yıllık maaşlarının dört katına çıktığı, buna karşın askerlerin randevu bulmakta zorlandığı kaydedildi.

Bürgergeld ve vergi teşvikleri mercek altında

Federal Sayıştay, Bürgergeld uygulamasında da ciddi açıklar tespit etti. Rapora göre, küçük çocuğu olan pek çok Bürgergeld alıcısı dil kurslarına ve uyum programlarına sistemli biçimde yönlendirilmiyor. Bu durumun, insanların uzun süre yardıma bağımlı kalma riskini artırdığı uyarısı yapılıyor.

El işçiliği hizmetleri için uygulanan vergi indirimi de ‘etkisiz sübvansiyon’ olarak tanımlandı. Devletin 2024 yılında bu kalem nedeniyle 2,4 milyar avroluk vergi gelirinden vazgeçtiği, buna rağmen kayıt dışı çalışmada kayda değer bir azalma görülmediği vurgulandı.

İklim, havacılık ve bilişim projelerine soru işareti

Raporda iklim, havacılık ve bilişim alanındaki bazı büyük programlar da sorgulandı.

Yaklaşık 120 milyon avro destek ayrılan Avrupa iklim koruma girişiminin somut etkilerinin ‘zayıf ve belirsiz’ olduğu ifade edildi. Yıllık 300 milyon avro ile finanse edilen havacılık araştırma programlarının hedeflerinin ve gerekliliklerinin de net tanımlanmadığına dikkat çekildi.

Devlet bilişim altyapısını kapsayan, 1,3 milyar avro bütçeli ‘Federal Ağlar’ projesi için ise ‘temel planlama eksikliği’ uyarısı yapıldı. Sayıştay, hükûmetin bu projeyi adeta ‘kör uçuş’ hâlinde yürüttüğünü, bunun da mali riskleri ve israf ihtimalini artırdığını belirtti.