Koalisyon zirvesinde kritik başlıklar

CDU, SPD ve CSU’nun üst düzey isimleri bu akşam Başbakanlık’ta koalisyon komitesi toplantısı için bir araya geliyor. Masada bir süredir krize dönüşen emeklilik reformu, ısıtma yasasının yeniden düzenlenmesi ve 2035’ten itibaren yeni içten yanmalı motorlu araçların yasaklanması bulunuyor.

2035 motor yasağı: Berlin’in Brüksel sınavı

AB düzeyinde, 2035’ten itibaren satılacak yeni binek araçların artık iklimi zararlı CO₂ salmaması kararlaştırılmış durumda. Bu da fiilen yeni içten yanmalı motorlu otomobillerin yasaklanması anlamına geliyor.

Başbakan Friedrich Merz ise bu kararın yumuşatılması için Brüksel nezdinde girişimde bulunmak istiyor. Ekim ayındaki otomotiv zirvesi sonrası ‘keskin bir kırılma’ olmaması gerektiğini söylemişti.

Koalisyon içinde ise hâlâ ortak bir çizgi yok. SPD, ilke olarak 2035 kararının korunmasından yana; ancak SPD Genel Başkanı Lars Klingbeil, elektrikli araçlarla içten yanmalı teknolojiyi birleştiren ve üreticilere daha fazla esneklik tanıyan çözümlere açık olduğunu söylüyor. CSU lideri Markus Söder ise 2035 hedefinin tamamen iptal edilmesini talep ediyor.

Merz, zirve öncesi ayrıntıya girmekten kaçındı, ancak toplantı sonrası doğrudan AB Komisyonu ve AB Konseyi’ne yazılı bir ‘Almanya pozisyonu’ ileteceğini duyurarak “Yarın akşam koalisyonda nihai tutumumuzu yeniden değerlendireceğiz ve hemen ardından Komisyon Başkanı ile Konsey Başkanı’na Alman pozisyonunu anlatan bir mektup yazmak istiyorum” dedi.

Merz ayrıca, eyalet başbakanlarının ortak kararının gerisine düşmeyeceklerini vurguladı. Söz konusu kararda, 2035 sonrası için “içten yanmalı teknolojinin katı bir şekilde yasaklanmaması” gerektiği belirtiliyor.

Emeklilik paketi: Genç milletvekillerinden direnç

Koalisyonun önündeki en zor başlıklardan biri emeklilik paketi. Muhafazakâr blok içindeki ‘Genç Grup’a mensup 18 milletvekili, emeklilik seviyesinin 2031’e kadar yüzde 48’de sabitlenmesini kabul ediyor; ancak bu seviyenin 2031 sonrasında da mevcut hukuka göre öngörülenden daha yüksek tutulmasını, bütçeye getireceği milyarlarca avroluk yük nedeniyle reddediyor.

Bu itiraz, pakete yönelik çoğunluğu tehlikeye sokuyor. Buna rağmen Merz de SPD yönetimi de taslakta geri adım atmak istemiyor. CDU/CSU Meclis Grup Başkanı Jens Spahn, kararsız milletvekillerini ikna etmek için ileride ikinci bir emeklilik paketi (“Rentenpaket 2”) sözü vererek alan açmaya çalışıyor. Konuyla ilgili ek görüşmelerin cuma günü sürmesi bekleniyor.

Isıtma yasası: Teknoloji özgürlüğü mü, iklim koruması mı?

Görüşülecek bir diğer başlık, önceki trafik ışığı koalisyonunun hazırladığı ve şiddetli tartışmalara yol açan ısıtma yasası. CDU ve SPD’nin koalisyon metninde, “Isıtma yasasını kaldıracağız” ifadesi yer alıyor.

Mevcut Bina Enerjisi Yasası’nın (GEG) şimdi, ‘teknolojiye açık, daha esnek ve daha sade’ bir yapıya kavuşturulması hedefleniyor. Ancak bu ifadelerin ne anlama geldiği konusunda koalisyon partileri arasında ciddi görüş ayrılıkları var.

Tartışmanın merkezinde, yeni ısıtma sistemlerinin en az yüzde 65 oranında yenilenebilir enerjiyle çalışmasını şart koşan 71’inci madde bulunuyor. Ekonomi Bakanı Katharina Reiche (CDU), bu düzenlemenin ‘fiilî bir ısı pompası zorunluluğu’ yarattığını savunuyor. İmar Bakanı Verena Hubertz (SPD) ise kuralları gevşetmenin iklim korumasında geri adım olacağı uyarısında bulunuyor. Toplantıda, bu maddede ne kadar sert bir değişiklik yapılacağı tartışılacak.

Sağlık bütçesi ve primler için zaman baskısı

Koalisyon komitesinin önünde zaman baskısı olan bir dosya daha var; sağlık sigortası primlerini istikrarlı tutmak için hazırlanan tasarruf paketi. Yasa tasarısı, özellikle hastanelerin harcamalarını sınırlayan ve paketin büyük bölümünü oluşturan fren mekanizması nedeniyle Federal Konsey’de (Bundesrat) takılmış durumda. Eleştirmenler yalnızca kliniklere odaklı kısıntı yerine ‘daha geniş tabanlı’ tasarruflar talep ediyor.

Ancak kamu sağlık sigortası kuruluşları, 2026 yılı için ek katkı paylarına kısa süre içinde karar vermek zorunda. Bu da koalisyon üzerinde hızlı uzlaşma baskısı yaratıyor.

Zirveden ‘somut sonuç’ beklentisi

CDU Meclis Grup yönetiminden Steffen Bilger, toplantı öncesi yaptığı açıklamada, birlik partilerinin koalisyon zirvesinden ‘somut sonuçlar’ beklediğini söyledi. Hükûmet sözcü yardımcısı Steffen Meyer de buluşmanın, koalisyonun tepe noktasında önemli tartışmaları yürütmek ve işleri ilerletmek için bir fırsat olduğunu vurguladı.

Bu akşamki görüşmeler, hem Almanya’nın emeklilik ve enerji politikasının yönünü, hem de ülkenin Brüksel’e hangi sinyali vereceğini büyük ölçüde belirleyecek.