Berlin'de Ukrayna temasları: Avrupalı liderlerden ‘çok uluslu güç’ önerisi

Berlin’de Ukrayna konulu görüşmelerin ardından ABD Başkanı Donald Trump, savaşın bitmesine yönelik bir uzlaşının 'hiç olmadığı kadar yakın' olduğunu söyledi. Trump, NATO ve Avrupalı liderlerle yaptığı telefon görüşmesinden sonra, Ukrayna’nın ortaklarıyla 'çok uzun ve çok iyi görüşmeler' yürüttüklerini belirtti. Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski ile de görüştüğünü kaydetti.

Trump, iyimser tabloya rağmen sürecin kolay olmadığını da vurguladı. Rusya’nın kimi zaman çözüm istediğini söyleyip sonra birden istemediğini savunan Trump, benzer dalgalanmanın Ukrayna tarafında da görüldüğünü öne sürdü. Trump’a göre kritik olan, tarafları ortak bir noktada buluşturmak.

Güvenlik garantileri: Avrupa vurgusu

Trump, Ukrayna için olası güvenlik garantileri sorulduğunda Avrupa’yı işaret etti. Beyaz Saray’daki açıklamasında Avrupalı ortaklarla çalıştıklarını söyleyen Trump, “Avrupa büyük rol oynayacak” dedi.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz de güvenlik garantileri tartışmasına değinerek, ABD’nin Berlin’de masaya koyduklarının 'hukuki ve maddi olarak kayda değer' olduğunu ifade etti. İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise garantilerin daha net ve inandırıcı göründüğünü, buna karşın özellikle toprak başlığında ve Rusya’nın gerçekten barış isteyip istemediğinde 'çok zor sorular' kaldığını söyledi.

AB’den ateşkesi denetleyecek 'çok uluslu güç' önerisi

Avrupalı liderler, ateşkes sağlanması hâlinde Ukrayna’da çok uluslu bir gücün devreye girebileceğini duyurdu. Açıklamaya göre bu güç Avrupa liderliğinde kurulacak, ABD desteğiyle Ukrayna ordusunu destekleyecek ve hava sahası ile deniz güvenliğine katkı sunacak. Bu çerçevenin, “Ukrayna içinde yürütülecek operasyonları” da kapsayabileceği belirtildi.

Metinde Ukrayna ordusuna süregelen ve önemli destek vurgusu da yer aldı. Barış döneminde ordunun 800 bin askerlik kapasitede tutulması gerektiği ifade edildi.

Açıklamaya Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in yanı sıra Fransa, Birleşik Krallık, Polonya, İtalya, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, Norveç ve İsveç liderlerinin imza attığı aktarıldı. AB Konseyi Başkanı António Costa ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de imzacılar arasında yer aldı. ABD ise metni imzalamadı. Buna rağmen metinde, ABD, Ukrayna ve Avrupa arasında 'güçlü bir yakınlaşma' olduğu vurgulandı.

Uluslararası güç fikri eski, itirazlar da sert

Ukrayna’yı korumaya yönelik uluslararası bir güç fikri uzun süredir tartışılıyor. Haberde, ABD’nin yakın dönemde böyle bir güce doğrudan katılımı dışladığı, Trump’ın ise yaz aylarında müttefiklere destek vermeye hazır olduklarını söylediği hatırlatıldı. Fransa ve Birleşik Krallık’ın daha somut hazırlıklar için bastırdığı, Almanya’nın ise daha temkinli kaldığı değerlendirmesi yapıldı. Rusya’nın da ateşkesi izleyecek bir gücün konuşlandırılmasına kategorik olarak karşı çıktığı belirtildi.

Toprak başlığı yine düğüm

Haberde, Ukrayna’nın olası toprak tavizleri konusunda somut bir ilerleme görülmediği kaydedildi. Zelenski, taraflar arasında hâlâ farklı pozisyonlar bulunduğunu söyledi. Buna karşın ABD’li arabuluculara Ukrayna’nın tutumunu net biçimde anlattıklarını belirten Zelenski, “Ukrayna duyuluyor” dedi.

Öte yandan ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ile Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner’ın pazar ve pazartesi günleri Berlin’de Zelenski ve Avrupalı siyasetçilerle bir araya geldiği aktarıldı. ABD’li müzakereciler, barış anlaşması için kritik gördükleri bir dizi konuda uzlaşı sağlandığını açıklayarak, görüşmeleri Rusya tarafıyla paylaşacaklarını bildirdi.