Almanya’da koalisyon anlaşması: Neler değişecek?

Almanya’da 23 Şubat’ta yapılan genel seçimlerin ardından başlayan görüşmeler sonuç verdi. Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD), koalisyon anlaşmasında uzlaştı. Yeni hükûmetin mayıs ayı başında kurulması bekleniyor.

Anlaşmaya göre Almanya tarihinde beşinci kez CDU/CSU ile SPD ortaklığında bir hükûmet kurulacak. CDU lideri Friedrich Merz, CSU lideri Markus Söder ile SPD eş başkanları Lars Klingbeil ve Saskia Esken, düzenledikleri ortak basın toplantısıyla süreci duyurdu.

Bakanlıklar paylaşıldı

Koalisyon protokolüne göre CDU 6, CSU 3, SPD ise 7 bakanlık alacak. SPD; maliye, savunma ve çalışma bakanlıklarını üstlenecek. İçişleri, dışişleri ve ekonomi bakanlıkları ise CDU/CSU’ya bırakılacak.

Almanya’da dışişleri bakanlığının genellikle küçük ortaklara verilmesi geleneği bu kez bozuldu. CDU yaklaşık 60 yıl sonra bu bakanlığı yeniden üstlenmiş olacak. Bakanlık koltuklarını kimin devralacağı ise ilerleyen günlerde açıklanacak.

SPD üyeleri oylayacak

Koalisyonun resmiyet kazanması için SPD üyelerinin onayı gerekiyor. Anlaşma, parti üyelerinin dijital oylamasına sunulacak. Oylamaya 23 Mart 2025’e kadar üyelik başvurusu yapmış olanlar katılabilecek. Çevrimdışı oy kullanmak isteyenler, oylarını parti merkezlerinde verebilecek. Oylama sürecinin 10-14 gün süreceği belirtiliyor. Paskalya tatilinin araya girmesi hâlinde bu süre uzayabilir.

Takvimin planlandığı gibi işlemesi hâlinde, 7 Mayıs’ta başbakan seçimi yapılacak ve CDU lideri Friedrich Merz, SPD’li Olaf Scholz’tan görevi devralacak.

Seçim sonuçları ve meclis dağılımı

23 Şubat’taki seçimde CDU/CSU yüzde 28,5 oy alarak birinci parti olmuştu. SPD ise yüzde 16,4 ile üçüncü sırada yer aldı. Aşırı sağcı AfD yüzde 20,8 ile ikinci sırada yer aldı. Yeni Federal Meclis’te CDU/CSU’nun 208, SPD’nin 120 milletvekili bulunuyor.

Liderlerden mesajlar

Friedrich Merz, koalisyon anlaşmasını “Avrupa’ya güçlü bir mesaj” olarak değerlendirdi. Markus Söder, bu uzlaşının “Almanya Paktı” niteliğinde olduğunu söyledi. SPD’li Klingbeil ise Almanya’nın bu süreçten güçlenerek çıkacağı görüşünde.

Yeni koalisyonun vaatleri

Koalisyon protokolünde birçok başlıkta önemli değişiklikler yer aldı:

Vatandaşlık yasası değişiyor

Üç yılda vatandaşlık sağlayan “turbo vatandaşlık” uygulamasına son verilecek. Uyum süreci yeniden uzatılacak.

Sosyal yardım sistemi yeniden yapılandırılıyor

Bürgergeld kaldırılacak. Yerine daha katı kurallarla “temel güvence” modeli getirilecek. İşsizlerin aktif iş araması şart olacak. Makul iş tekliflerini reddedenlerin yardımları kesilebilecek. Yardımlar artık Ukraynalı mültecilere verilmeyecek.

Göç politikası sertleşiyor

Eyaletlerin gönüllü kabul programları sonlandırılacak. Sığınmacıların reddi ve sınır dışı işlemleri hızlandırılacak. Sınırlı koruma statüsündeki kişilerin aile birleşimi iki yıl süreyle durdurulacak.

Asgari ücret ve çalışma hayatı

2026’da asgari ücret saatlik 15 avroya çıkarılacak. Haftalık azami çalışma süresi sınırlandırılacak. Fazla mesai vergiden muaf tutulacak.

Deutschlandticket sabit kalacak

Tüm Almanya’da geçerli ulaşım bileti olan Deutschlandticket 2029’a kadar 58 avro olarak kalacak. Fiyat artışı yapılmayacak. Ancak biletin uzun vadeli finansmanı henüz netleşmedi.

Vergi düzenlemeleri

Kurumlar vergisi 2028’den itibaren kademeli olarak düşürülecek. Elektrik vergisi Avrupa asgari düzeyine indirilecek. Az ve orta gelir grupları için gelir vergisi indirimi planlanıyor. Sanayi için enerji teşvikleri artırılacak. Şirketlere yeni amortisman kolaylıkları getirilecek.

Emeklilik sisteminde değişiklik

Emeklilik oranı 2031’e kadar yüzde 48 seviyesinde korunacak. Erken emeklilik uygulaması başlatılacak. Gönüllü çalışan emeklilere 2.000 avroya kadar vergisiz maaş ödenecek.

Enerji politikası güncelleniyor

Isınma Yasası kaldırılacak. Yerine daha esnek ve teknoloji dostu yeni bir düzenleme getirilecek. Almanya, nükleer enerjiye geri dönmeyecek.

Yeni askerlik modeli ve güvenlik konseyi

Zorunlu askerlik geri getirilmeyecek. Gönüllülüğe dayalı yeni bir askerlik modeli oluşturulacak. Federal Başbakanlık bünyesinde Ulusal Güvenlik Konseyi kurulacak. Telekomünikasyon sağlayıcıları, soruşturmalar için IP adreslerini üç ay boyunca saklayacak.

Koronavirüs geçmişi incelenecek

Koronavirüs salgını, kurulacak soruşturma komisyonuyla değerlendirilecek. Gelecekteki salgınlara hazırlık için dersler çıkarılacak.

Hız sınırı yok, esrar serbest

Otoyollarda hız sınırı getirilmesi planlanmıyor. Esrarın kişisel kullanımına ilişkin mevcut serbestlik devam edecek.

Kalkınma yardımlarında kesinti

GSYİH oranına göre verilen kalkınma yardımları azaltılacak. Sürece özel yatırımcılar da dahil edilecek. Yurtdışındaki Alman işletmeleri de desteklenecek.

Eğitim ve dijitalleşme yatırımları

Okullar, dijital dönüşüm ve yenileme programlarıyla desteklenecek. Yeni bir Dijitalleşme ve Devlet Modernizasyonu Bakanlığı kurulacak.

Elektrikli araçlara teşvik

Elektrikli otomobil alımları, devlet teşvikleriyle desteklenmeye devam edecek.