Almanya'da bu hafta neler yaşandı?

Almanya’da yılın ilk haftası, yılbaşı gecesinin ilk saatlerinden itibaren başladı. Haftalar süren gergin bekleyiş, geçtiğimiz yıla nazaran daha sakin geçen yılbaşıyla sona erdi. Yine de havai fişeklerin neden olduğu kazalar nedeniyle 18-22 yaş arasında 3 genç hayatını kaybetti.

Yeni yılla birlikte, geçen yıldan kalan bütçe krizinin etkileri daha somut biçimde görünür oldu. Artan vergiler ve gelen zamlar sonrası, hayat pahalılığı ciddi bir noktaya ulaştı ve ülkede de isyan dalgası başladı.

Şansölye Olaf Scholz, yeni yıl konuşmasında “Maaşlar yüksek, doğal gaz depoları dolu” diyerek iyimser mesajlar verse de; hem FDP’de önemli bir kesimin koalisyondan ayrılmak istemesi, hem anketlerden gelen kötü sonuçlar, aşırı sağın endişe veren yükselişi ve grev dalgası Almanya’da ciddi bir krizin yaşandığına işaret ediyor.

Hayat artık daha pahalı

Anayasa Mahkemesinin, korona fonundan artan milyarlarca avronun iklim fonuna aktarılmasını iptal etmesinin ardından başlayan bütçe krizi, zincirleme sorunlar yarattı. Bunların başında hayat pahalılığı geliyor.

Yeni yılın ilk gününden itibaren enerji ve gıda fiyatları arttı. Karbon vergisinin ton başına 30 avrodan 45 avroya yükseltildi. Bu kapsamda benzin fiyatlarına litre başına 4,3 sent, dizel fiyatlarınaysa litre başına 4,7 sent zam gelecek. Bununla birlikte elektrik ve doğal gaz da pahalanacak.

Pandemi döneminde başlayan restoran ve kafelerdeki KDV indirimi de sona erdi. KDV oranı yüzde 7’den yeniden yüzde 19’a yükseldi. İşletmeciler, bu kararın iflas dalgasını tetikleyeceği görüşünde.

Almanya’da bu yıl 15 milyar avroluk vergi indirimi yapılacak. FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner bununla gurur duyduğunu söyledi. Ancak vergi indirimi dar ve orta gelirliler için değil. 2024 yılında yalnızca yüksek ve çok yüksek gelirli vergi mükellefleri indirimden gözle görülür biçimde faydalanacak.

Öte yandan; saatlik brüt asgari ücrete 41 sent zam geldi ve 12,41 avro oldu. Bürgergeld ise yüzde 12 zamlandı.

Bürgergeld tartışması

Sosyal yardımlar, uzun süredir tartışılıyor. Çalışma Bakanı Hubertus Heil, iş bulma kurumlarının önerdikleri işlerde çalışmayı reddedenlerin Bürgergeld’ini 2 aylığına kesmeyi planlıyor. Ana muhalefetteki Birlik partileri ise bunun 2 ayla sınırlı kalmamasını, tamamen kesilmesini talep etti.

Alman Öğrenci Birliği (DSW) ise, BAföG oranlarının sürekli olarak gelir ve fiyat gelişmelerine göre ayarlanması çağrısında bulundu. DSW, BAföG’ün en az Bürgergeld seviyesine gelmesini istedi.

SPD’li Çalışma Bakanı Hubertus Heil başkanlığında 200 sayfalık kapsamlı bir Bürgergeld raporu hazırlandı. Raporda, yeni sistem ‘karmaşıklığı ve şeffaf olmamasıyla’ eleştirildi. Alman uzmanlar, bu sistemin çalışmayı teşvik etmediğini ve bazı durumlarda çalışanların cezalandırıldığını savunuyor.

Grev dalgası

Almanya’da birçok sektörü kapsayan büyük bir grev dalgası yaklaşıyor. Tarımdaki sübvansiyonların kaldırılmasını protesto eden çiftçiler sert eylemler yapıyor. Çiftçiler, Schleswig-Holstein eyaletinde, Ekonomi ve İklim Koruma Bakanı Robert Habeck’in bulunduğu limanı ablukaya aldı ve bakanı feribottan indirmedi.

Bununla birlikte, Alman Makinistler Sendikası (GDL) ile Deutsche Bahn (DB) arasında da henüz uzlaşma sağlanamadı. Sendikanın yaptığı süresiz grev oylamasında yüzde 97 ‘evet’ oyu çıktı. Yarın (8 Ocak) ‘Noel ateşkesi’ sona erecek. Alman demiryollarında süresiz grev başlayabilir. İşveren, sendikanın 40 bin üyesiyle bir kooperatif kurup ‘hem işveren hem işçi temsilcisi hâline geldiğini’ iddia ederek GDL’nin toplu sözleşme yetkisinin iptal edilmesi talebiyle mahkemeye başvurdu.

Aşırı iş yükü nedeniyle Noel ve yeni yıl arasında kepenk indiren on binlerce muayenehane de bu kez, bir haftalık greve hazırlanıyor. Grevin bu ay içinde olacağı ifade edildi.

Grev dalgasına nakliyeciler de katılıyor. Geçiş ücretleri ve dizel yakıtta indirim, köprü ve park alanları için daha fazla ödeme talep eden Karayolu Taşımacılığı ve Atık İmha Birliği (BGL), 15 Ocak 2024 saat 11.30’da Brandenburg Kapısı’nda miting düzenleyecek. 

Perakende sektörü çalışanları da ocak ayında iş bırakmaya hazırlanıyor. Ver.di sendikası üyelerinin iş bırakması nedeniyle müşteri hizmetleri veya kasalarda yeterli personel bulunamayabilir.

Yerel yönetimler isyan etti

Almanya'da belediyeler, artan düzensiz göç nedeniyle bütçe açığı alarmı veriyor. Sosyal yardım maliyetlerinin artması üzerine belediyeler, artık zorunlu hizmetleri sunmakta zorlanıyor.

Alman Şehirler ve Belediyeler Birliği, belediyelerin yılda 10 milyar avro açık vereceği konusunda uyardı. Birlik Başkanı Uwe Brandl, "Yalnızca belediyelerin sosyal yardım harcaları 2005'ten bu yana iki katından fazla artarak 70 milyar avronun üzerine çıktı. Mevcut kaynaklarla bunun yönetilmesi mümkün değil" dedi.

Yeni yılın ilk anketi

Almanya'da en sevilen siyasetçi yeni yılda da Savunma Bakanı Boris Pistorius oldu. Şansölye Scholz, en sevilmeyen siyasetçiler arasında. AfD'nin tehlikeli yükselişi de sürüyor.

Ankete göre, Almanya'da bu pazar seçim olsa, trafik ışığı partileri çoğunluğu sağlayamayacak. SPD, Yeşiller Partisi ve FDP'nin toplam oyu yüzde 33'te kalırken, Birlik (CDU/CSU) partilerinin oy oranı yüzde 32 olacak.

Almanya'nın Saksonya eyaletinde aşırı sağcı AfD'nin yükselişi sürüyor. Eyalette tek başına iktidara gelme hazırlığı yapan partinin oyları yüzde 37.

Yapılan son anketlere göre, sonbaharda yapılacak eyalet seçimlerinde, aşır sağcı partinin mutlak çoğunluğu sağlayarak tek başına iktidara gelmesi muhtemel. Görevdeki Başbakan CDU’lu Michael Kretschmer’in oyları ise yüzde 33.

Öte yandan, AfD lideri Tino Chrupalla’nın Saksonya’da aday olabileceği konuşuluyordu. Ancak aşırı sağcı politikacı, iddiaları yalanladı ve “Federal Meclis’te olacağım” dedi. Saksonya'da AfD'nin adayı, mart ayında yapılacak parti kongresinde resmi olarak seçilecek.

Kiracılara ek fatura şoku

Berlin'de devlete ait konut şirketi Gewobag'ın kiracıları, yeni yıla fatura şokuyla başladı. Kiracılar, 2022 yılı için 400 ila 3 bin 500 avro arasında ek fatura ödemek zorunda kaldı. Şirket binası önünde toplanan kiracılar, toplamda 81 bin avro ek fatura ödemek zorunda olduklarını söyleyerek tepki gösterdi. Gewobag ise, faturalardaki bu hatayı açıklayamadı. Şirket sözcüsü, kiracılara ‘ön ödemelerini ayarlamalarını’ tavsiye etti.

Aşırı yağış hayatı felç etti

Almanya’nın birçok bölgesinde geçtiğimiz hafta aşırı yağış etkili oldu. Su seviyeleri yükseldi ve sel felaketi yaşandı. Sel bölgesini ziyaret eden Başbakan Olaf Scholz, kimseyi yalnız bırakmayacaklarını söyledi. Ordu da sel bölgesinde görevlendirildi.

Sel felaketi nedeniyle borç freninin askıya alınması tartışması yeniden gündeme geldi. SPD ve Yeşiller'den çok sayıda siyasetçi bu öneriyi desteklerken, FDP ve Birlik karşı çıktı.

SPD Meclis Grubu Bütçe Sözcüsü Rohde, Anayasada borç frenini askıya alma seçeneğinin tam da bu tür durumlar için bulunduğunu savundu.