Almanya'da bu hafta neler yaşandı?

Almanya’da bu hafta, Anayasa Mahkemesinin 60 milyar avroluk borçlanma planını iptal etmesinin etkileri gündeme damgasını vurdu. Federal Sayıştaylıktan Jan Keller, trafik ışığı koalisyonunu mali politikayla ilgili önemli Anayasal kaygıların olduğu konusunda önceden ve açıkça uyardıklarını söyledi.

Herkes birbirini suçluyor

Buna karşın ortaya çıkan bütçe krizindeyse herkes birbirini suçluyor. FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner, vergi artışları konusunda koalisyon ortakları SPD ve Yeşiller’i suçladı. FDP, vergi artışları yerine mültecilerin sosyal yardımlarının kısılmasını öneriyordu. Yeşiller Partili Andreas Audretsch, müzakere ortakları arasında zor bir bütçe durumu olduğunu ve kararların birlikte alındığını vurguladı. SPD Mali İşler Uzmanı Michael Schrodi ise Lindner’in açıklamalarının ‘güven verici bir işbirliğine yol açmayacağını’ söyledi.

Borç freni askıya alındı, fiyat freni bitiyor

SPD Eş Başkanı Saskia Esken, 2023 ve 2024 yılı bütçelerinde borç freninin askıya alınması çağrısında bulundu. Koalisyon hükûmeti, 2023 yılı için borç frenini askıya almayı kabul etti. Lindner, 2023 yılı için 45 milyar avroluk ek bütçe taslağını önümüzdeki çarşamba günü kabineye sunacak. 2024 yılı bütçesi içinse “Bunu ancak 2023 yılı için Anayasal açıdan güvenli durum oluştuğunda konuşabiliriz” ifadelerini kullandı. Ek bütçeyle birlikte, çekirdek bütçedeki yeni borç 90 milyar avroya kadar çıkabilir. 

31 Aralık itibarıyla elektrik ve doğal gazdaki fiyat freni de sona erecek. 

Resesyon kapıda, bir döner 10 avro olabilir

Tüm bunlar yaşanırken, Alman ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde; bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 0,4 küçüldü. Bu durum da resesyon riskini masaya getirdi. Alman ekonomisi önümüzdeki çeyrekte de daralırsa, teknik olarak resesyona girecek.

Yayımlanan son raporlara göre de Almanya’da 5 milyon 650 bin kişi ‘aşırı borçlu’ durumda. Maliyet artışları ve gastronomideki KDV indiriminin kalkmasından dolayı bir dönerin 10 avroya çıkabileceğinden söz ediliyor.

Emekçiler grevde

Böyle bir ekonomik ortamda, toplu iş sözleşmesi masasındaki makinistlerle Deutsche Bahn yönetimi arasında da uzlaşmazlık yaşandı. Makinistler, 20 saatlik uyarı grevi yaptı. Ancak sonraki müzakere de sonuçsuz kalınca, Alman Makinistler Sendikası (GDL) yeniden grev hazırlıklarını başlattı. Önceki grevde koalisyon ortakları da sendikayı suçlamış ve ‘Noel’de grev’ söylentileri ortaya çıkmıştı. Ancak Sendika Başkanı Claus Weselsky, bir sonraki grevin ne zaman olacağını açıklamamasına karşın “Noel sezonunda grev yapmayacağız” diyerek bu tartışmalara nokta koydu. Şimdi sendikada süresiz grev oylaması yapılıyor. Üyelerin dörtte üçü ‘evet’ oyu verirse süresiz grev de mümkün olacak.

Sendika, çalışanların maaşlarına aylık 555 avro zam ve enflasyonla mücadele kapsamında 3 bin avroya kadar tek seferlik ödeme talep ediyor. Aynı zamanda çalışma saatlerinin de, ücretten kesinti olmaksızın, haftalık 38 saatten 35 saate düşürülmesini istiyor.

Deutsche Bahn ise yüzde 11 zam ve 2 bin 850 avroya kadar telafi ikramiyesi teklif etti.

Berlin’de de hükûmet ile kamu çalışanları arasındaki toplu sözleşme müzakereleri sonuçsuz kaldı. Kamu çalışanları, Ver.di öncülüğünde Berlin, Bremen ve Hamburg’da bir günlük uyarı grevi yaptı. Greve sadece Berlin’de 10 binden fazla kamu emekçisi katıldı. Ver.di sendikası öncülüğündeki sendikalar, kamuda 1,1 milyon çalışan için yüzde 10,5'lik ücret artışı veya 12 aylık süre için aylık en az 500 avro artış talep ediyor. Sendikalar ayrıca Berlin, Hamburg ve Bremen için 300 avroluk 'şehir ödeneği' istiyor.

Peki kim kazanıyor?

Alman silah üreticisi Rheinmetall, 2026 yılına kadar 13-14 milyar avroluk satış geliri ve yüzde 15’in üzerinde faaliyet kârı elde etmeyi hedefliyor. Rheinmetall'in büyüme hedeflerini destekleyen faktörler arasında, sipariş defterlerinin dolu olması ve Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle Avrupa'daki hükümetlerin savunma harcamalarını artırması yer alıyor. Şirket, Ukrayna'ya da silah ve mühimmat sağlıyor.

Yeni bütçede Ukrayna’ya destek 4 milyar avrodan 8 milyar avroya çıkarılmıştı. Kiev’i ziyaret eden Savunma Bakanı Boris Pistorius da Ukrayna’ya yeni bir askeri yardım paketi hazırladıklarını açıkladı. Bu, Ukrayna’ya beşinci askeri yardım paketi olacak. 

Hükûmetten ümit kesildi

Yapılan son anketler, Almanya halkının, trafik ışığından ümidini kestiğini ortaya koydu. Halk, bütçe krizini bu koalisyonun çözebileceğine inanmıyor. Bununla birlikte de aşırı sağ endişe verici yükselişini sürdürüyor. Aşırı sağcı Geert Wilders’ın Hollanda’daki seçim zaferinin de bunu tırmandırabileceği düşünülüyor.

Solda bölünme

Solda ise sancılı bir ayrılık süreci yaşanıyor. Sol Parti’den ayrılarak kendi partisini kuracağını duyuran Sahra Wagenknecht, anketlerde yüksek oranlarda gözüküyor. Sol Parti, Wagenknecht’in ardından 10 vekilin ayrılmasıyla Federal Meclis Grubu statüsünü de kaybetti. Parti, ayrılanların ‘sola ihanet’ ettiği görüşünde. 

Maske zorunluluğu geri geldi, okullarda kriz var

Artan grip ve korona vakaları sonrası, birçok hastane maske zorunluluğunu geri getirdi. Ayrıca ziyaret kısıtlamaları da yeniden başladı. 

Hastalık dalgası, okulları ve kreşleri de etkilemeye başladı. Okullarda yaşanan personel eksiğinin yanısıra, hastalıkların da artması, ciddi bir krizin ilk sinyallerini vermeye başladı. Meslek örgütleri ve birlikleri, acilen önlem alınması çağrısında bulunuyor.