Almanya Türkiye’de en büyük yabancı yatırımcı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 Yabancı Kontrollü Girişim istatistiklerine göre, Türkiye’de yabancıların kontrolünde 10 bin 256 şirket faaliyet gösteriyor.

Bu şirketlerin Türkiye’deki toplam cirodan aldığı pay yüzde 12,8 olarak hesaplandı. Yabancı kontrollü şirketlerde çalışanların, toplam istihdam içindeki payı ise yüzde 5,1 düzeyinde.

Tütün ve sigorta sektöründe yabancı ağırlığı

TÜİK verilerine göre, 2023’te yabancı kontrollü girişimlerin ciro payının en yüksek olduğu alan tütün ürünleri imalatı oldu. Bu sektörde toplam cironun yüzde 92,6’sı yabancıların kontrolündeki şirketlerde gerçekleşti.

Bunu, cironun yüzde 43,2’si yabancı şirketlerde bulunan sigorta, reasürans ve emeklilik fonları izledi. Böylece finans ve tütün, yabancı şirket ağırlığının en belirgin olduğu iki sektör olarak öne çıktı.

Almanya hem sayı hem ciroda birinci

Türkiye’deki yabancı yatırımlar içinde Almanya, hem şirket sayısı hem de ciro bakımından ilk sırada yer aldı.

Yabancı kontrollü 10 bin 256 girişimden 1.266’sı Almanya tarafından kontrol ediliyor. Alman şirketlerin 2023 yılında Türkiye’de elde ettiği toplam ciro 1 trilyon 85 milyar 225 milyon lira oldu. Bu tutar, yabancı kontrollü tüm şirketlerin toplam cirosu içinde yüzde 13,8 paya denk geliyor.

ABD kontrolündeki 965 girişimin toplam yabancı kontrollü cirodaki payı yüzde 11,2 olurken, İngiltere kontrolündeki 706 girişimin payı yüzde 10,3 olarak kaydedildi.

Rus ve Ukrayna şirketlerinin sayısı hızla arttı

TÜİK’in verileri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından her iki ülkenin kontrolündeki şirket sayısında Türkiye’de belirgin artışlar yaşandığını da gösteriyor.

2021’de tamamı veya hâkim hissesi Rusya’ya ait olan şirket sayısı 83’tü. Bu sayı, savaşın başladığı 2022’de 305’e, 2023’te ise 483’e yükseldi. Rus şirketlerinin yabancı kontrollü girişimler arasındaki ciro payı da aynı dönemde yüzde 0,6’dan yüzde 3’e çıktı.

Ukrayna kontrolündeki şirketlerin sayısı da yaklaşık üç kat arttı. 2021’de 32 girişim Türkiye’de faaliyet gösterirken, 2023’te bu sayı 91’e yükseldi.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından her iki ülkeden çok sayıda kişi, başta İstanbul ve Antalya olmak üzere çeşitli kentlere göç etmişti. Türkiye’deki Rusya bağlantılı şirketler, zaman zaman uluslararası yaptırımların delinmesine aracılık ettikleri iddiasıyla da tartışma konusu oluyor.