ABD güvenlik doktrinine tepki: Artık Avrupalıların yanında değiller

Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni ulusal güvenlik stratejisi, Almanya’da siyasetin farklı kanatlarında sert tepkilere yol açtı. Belgede Avrupa’ya demokrasi ve ifade özgürlüğü konusunda ağır suçlamalar yöneltilirken, Ukrayna’ya saldıran Rusya’ya neredeyse hiç değinilmemesi dikkat çekti.

CDU’lu dış politika uzmanı Norbert Röttgen, ABD’nin yeni çizgisini ‘ikinci bir dönüm noktası’ olarak nitelendirdi. RND’ye konuşan Röttgen, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez ABD’nin Avrupalıların yanında durmadığını savundu ve bunun aynı zamanda “Ukrayna’nın da yanında olmamak” anlamına geldiğini söyledi.

“Avrupa’nın rotasını düzeltmeye yardım edeceğiz” söylemi

Ulusal Güvenlik Stratejisi, Washington yönetiminin belirli aralıklarla yayımladığı ve başkanın dış politika vizyonunu özetleyen temel belge niteliğinde. Yeni metinde, Avrupa’da demokrasinin ve ifade özgürlüğünün gerilediği iddia ediliyor; ABD’nin hedeflerinden birinin de ‘Avrupa’nın mevcut rotasını düzeltmesine yardım etmek’ olduğu belirtiliyor.

Röttgen, bunun ABD’nin Avrupa ülkelerinin iç işlerine müdahale etmeyi açıkça ilan etmesi olduğunu söyledi. Ona göre Washington, Avrupa’daki liberal demokrasiyi ‘MAGA hareketinin ideolojik ölçütlerine göre’ yeniden şekillendirmek istiyor ve bu amaçla Avrupa’daki aşırı sağ partilerle işbirliğine açık. Röttgen, Almanya’da bu aktörün açıkça AfD olduğunu vurguladı.

Brüksel kaygılı, Moskova memnun

Yeşiller’in önde gelen isimlerinden Franziska Brantner, Funke Medya Grubu’na yaptığı açıklamada, belgenin Avrupa için açık bir uyarı niteliği taşıdığını söyledi. Brantner, Avrupa’nın artık vakit kaybetmeden kendi egemenliğine ve savunma kapasitesine daha fazla yatırım yapmak zorunda olduğunu dile getirdi.

CDU’lu savunma politikacısı Roderich Kiesewetter ise, Hamburger Abendblatt’a verdiği demeçte, ABD’nin Donald Trump yönetiminde ‘artık bir değer ortağı olmadığını’, kendi ekonomik çıkarlarının peşinden acımasızca gittiğini savundu.

Letonya’nın eski başbakanı Krisjanis Karins de Reuters’a yaptığı değerlendirmede, bu stratejiden ‘en çok Rusya’nın memnun olacağını’ belirtti. Moskova’nın yıllardır transatlantik ittifakı zayıflatmaya çalıştığını hatırlatan Karins, “Şimdi görünen o ki bu ittifakın en büyük bozucu gücü bizzat ABD’nin kendisi, bu gerçekten üzücü” dedi.

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise Rus devlet televizyonuna verdiği demeçte, ABD’nin yeni çizgisinin Rusya’nın bakış açısıyla ‘büyük ölçüde uyumlu’ olduğunu söyledi. Her ne kadar Washington belgeye Ukrayna savaşının sonlandırılmasını ‘merkezî çıkar’ olarak yazmış olsa da, Rusya’ya yönelik eleştirilerin büyük ölçüde metinden çıkarılmış olması dikkat çekiyor.

Berlin: İfade özgürlüğü dersi almaya ihtiyacımız yok

Avrupa’daki hükûmet başkanları hafta sonu boyunca büyük ölçüde sessiz kaldı. Birçok başkentte, öngörülemez olarak görülen Başkan Donald Trump’ı açık eleştirilerle kızdırmanın, ticaret ya da güvenlik alanında Avrupa’ya zarar verebileceği endişesi hâkim.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, yeni stratejiyi ayrıntılarıyla inceleyeceklerini, henüz bunu yapmaya fırsat bulamadıklarını söyledi. Belgede Almanya’da ifade özgürlüğünün kısıtlandığı iddiasına yanıt verirken, “Bu konuda bize kimseden akıl vermesini beklemiyoruz, bu mesele anayasal düzenimizle güvence altındadır” dedi.

Wadephul, Almanya’da yalnızca yürütme, yasama ve yargı erklerinin değil, aynı zamanda bağımsız medyanın da ifade özgürlüğünün teminatı olduğunu vurguladı. Böylece Berlin, Washington’dan gelen eleştirilere karşı açık bir siyasi mesafe koydu.