2026 bütçesi: Rekor borçlanma, savunma ve altyapıya milyarlar

Almanya Federal Meclisi’nde 2026 bütçesinin son görüşmeleri bugün başlıyor. Taslağa göre, gelecek yıl federal bütçenin büyüklüğü yaklaşık 525 milyar avro olacak. Bu, 2025’e göre yaklaşık 22 milyar avro artış anlamına geliyor.

Bütçe, Federal Almanya tarihinde bugüne kadarki en yüksek ikinci yeni borçlanmayı içeriyor. Yaklaşık 525 milyar avroluk harcamanın neredeyse 100 milyar avrosu klasik borçlanma yoluyla finanse edilecek. Buna ek olarak, Bundeswehr ile altyapı ve iklim koruması için kurulan özel fonlar üzerinden yaklaşık 83 milyar avroluk ek borç daha planlanıyor.

Bu imkân, mart ayında çıkarılan ve borç frenini önemli ölçüde gevşeten düzenleme sayesinde ortaya çıktı. Söz konusu değişiklik, seçimlerden sonra ama eski Meclis yapısı içindeyken CDU/CSU, SPD ve Yeşillerin oylarıyla kabul edilmişti. Sonrasında kurulan siyah-kırmızı koalisyon da büyük ölçüde bu geniş mali hareket alanı üzerine inşa edildi. 2026 bütçesiyle iktidar partileri bu imkânı sonuna kadar kullanıyor.

Savunma bütçesi sıçrıyor, yeni altyapı fonu devreye giriyor

Birçok bakanlık, 2025’e göre daha fazla kaynağa sahip olacak. En güçlü artış, SPD’li Savunma Bakanı Boris Pistorius’un bütçesinde görülüyor. Pistorius, 2026’da düzenli savunma bütçesinde bu yıla kıyasla yaklaşık üçte bir oranında artışa gidilebilecek.

Buna, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından kısa süre sonra 2022’de kurulan Bundeswehr özel fonundan gelen milyarlar da ekleniyor. Savunma alanı borç sınırlarının dışında tutulduğu için, 2026 sonrasında da bu kalemde güçlü artışlar bekleniyor.

CDU’lu Ulaştırma Bakanı Patrick Schnieder de yatırımlar için ek kaynak kullanabilecek. Altyapı ve iklim nötrlüğüne yönelik yeni borçlanma fonunun önemli bir kısmı, yolların ve demiryollarının modernizasyonu için onun emrinde olacak. Ancak ulaştırma bütçesi, düzenli federal bütçe içinde kâğıt üzerinde küçülmüş durumda.

Eleştirmenler, bu tabloyu ‘çeşitli fonlar arasında kaybolan, karmaşık bir bütçe oyunu’ olarak nitelendiriyor. Borcun sadece yatırımlara değil, aynı zamanda eski açıkları kapatmak için de kullanıldığını savunuyorlar.

Hükûmet: Ülke çapında yatırım atağı

Federal hükûmet ise bütçeyi, ülke genelinde büyük bir yatırım hamlesi olarak tanımlıyor. Altyapı ve iklim nötrlüğü için oluşturulan 500 milyar avroluk özel fon sayesinde önümüzdeki yıllarda demiryolu hatlarına, yollara, araştırmaya ve dijitalleşmeye büyük miktarda para akacağı belirtiliyor.

SPD’li Maliye Bakanı Lars Klingbeil, hedefin ‘ülkeyi daha güvenli ve daha rekabetçi hâle getirmek’ olduğunu söylüyor. Hükûmet, bu yatırımlar sayesinde Almanya’nın gelecek yıl yeniden kayda değer bir ekonomik büyüme yakalayacağını umuyor.

En büyük yük sosyal harcamalar ve faizler

Devlet maliyesi açısından en büyük sorunlardan biri, sosyal harcamalardaki sürekli artış. Federal bütçenin üçte birinden fazlası, SPD’li Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Bärbel Bas’ın bütçesine gidiyor. Bunun da büyük kısmı, emeklilik sigortasına aktarılan devasa sübvansiyonlardan oluşuyor.

Buna ek olarak, sağlık sigortası ve bakım sigortasının ayakta kalabilmesi için federal bütçeden her yıl daha fazla kaynak ayrılması gerekiyor.

Artan borçlar, faiz faturalarını da kabartıyor. 2026 için sadece faiz ödemelerine 34 milyar avro ayrılmış durumda. Bu tutar, eğitim, konut ve kalkınma bakanlıklarının toplam bütçesine yakın bir seviyeye denk düşüyor. Uzmanlar, ilerleyen yıllarda faiz giderlerinin daha da belirgin biçimde artmasını bekliyor.

Gerçek tasarruf yok, kalemler yer değiştiriyor

2026 bütçesinde gerçek anlamda büyük tasarruf kalemleri dikkat çekmiyor. Bazı bakanlıkların bütçesinde küçülme görünse de, bu çoğu zaman ‘yer değiştirmeden’ kaynaklanıyor. Örneğin, yeni kurulan Dijital Bakanlık için kaynak yaratmak amacıyla başka bakanlıklardaki bazı görev ve ödenekler buraya taşındı.

Buna karşılık, Kalkınma Bakanlığının elindeki para gerçekten azalıyor. Önceki yıllarda da kademeli olarak küçülen kalkınma bütçesi, 10,3 milyar avrodan yaklaşık 200 milyon avro aşağı çekilecek.

Meclisteki son müzakerelerin ardından, 2026 federal bütçesinin cuma günü oylanarak kesinleştirilmesi bekleniyor.